Chwarel Glynrhonwy

Chwarel lechi, yn cynnwys nifer o weithfeydd, gerllaw Llanberis, Gwynedd oedd Chwarel Glynrhonwy. Roedd yn ymestyn ar hyd y llechweddau rhwng Llyn Padarn a'r llechweddau i'r gorllewin o'r llyn, hyd ar gopa Cefn Du.

Chwarel Glynrhonwy
Mathchwarel Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 1700s (lower part)
  • 1861 (upper part) Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirGwynedd Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Cyfesurynnau53.1236°N 4.1481°W Edit this on Wikidata
Cod OSSH 563 607 Edit this on Wikidata
Map

Credir i'r chwarel gael ei gweithio o ddiwedd y 18g. Roedd y gweithfeydd uchaf ar dir y Goron, a'r gweithfeydd isaf ar dir stad Glynllifon. O 1803 rhoddwyd lês i John Evans a'i gwmni ar y gweithfeydd ar dir y Goron, ond dywedir ei fod yn cael trafferth gyda chwarelwyr annibynnol oedd yn bygwth ei weithwyr.

O'r 1820au ymlaen, dechreuwyd mecaneiddio'r chwareli, ac yn y 1860au datblygodd yn sylweddol, gyda nifer o inclenau a melin ar lan Llyn Padarn. Caeodd y chwarel yn 1930, ond bu ychydig o weithio arni o 1945 hyd 1948. Yn ystod yr Ail Ryfel Byd, defnyddid y twll isaf, "Chwarel Isaf", i gadw bomiau, gyda rheilffordd yn arwain yno.

Gweler hefyd golygu