Tegan sy'n chwyrnellu yw chwyrligwgan, chwirligwgan neu chwrligwgan.[1][2] Cynhyrchir y chwyrligwgan traddodiadol o bren ac wedi ei baentio'n lliwgar fe roddir un math yn yr ardd er mwyn i'r gwynt chwythu'r felin wynt sy'n gweithio mecanwaith syml y tegan. Mae'r chwyrligwgan ar ffurf anifail, person, neu rywbeth arall sy'n medru symud, ac mae'r mecanwaith yn symud y ffurf, er enghraifft ceffyl sy'n carlamu neu goediwr yn llifio boncyff.

Chwyrligwgan
Enghraifft o'r canlynolgarden ornament Edit this on Wikidata
Mathrotating aerophones Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Chwyrligwgan ar ffurf aderyn sy'n hedfan. Pan mae'r gwynt yn chwythu'r felin wynt ar y dde, bydd yn symud yr aderyn i fyny ac i lawr.

Daw "chwyrligwgan" o'r gair Saesneg whirligig.[1] Defnyddir yr enw chwyrligwgan weithiau am deganau eraill sy'n symud, megis top tro[3] neu ddarn o bren gyda thaten ar un pen a chneuen ar y pen arall, gyda llinyn yn eu cysylltu i wneud i'r tegan chwyrnellu.[1]

Gweler hefyd golygu

Cyfeiriadau golygu

  1. 1.0 1.1 1.2  chwirligwgan. Geiriadur Prifysgol Cymru. Adalwyd ar 22 Tachwedd 2014.
  2. Geiriadur yr Academi, [whirligig].
  3. Geiriadur yr Academi, [top].
 
Comin Wikimedia
Mae gan Gomin Wikimedia
gyfryngau sy'n berthnasol i: