Ciwbiaeth

Ystyrir Ciwbiaeth (Saesneg: Cubism, Ffrangeg: Cubisme) fel y mudiad celfyddydol mwyaf dylanwadol yn yr 20g.

Ciwbiaeth

Enghraifft o'r canlynol	symudiad celf, arddull pensaernïol, mudiad mewn paentio, arddull mewn celf
Rhan o	moderniaeth
Dechrau/Sefydlu	1907
Rhagflaenwyd gan	Proto-Cubism
Gwladwriaeth	Ffrainc
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Juan Gris, Bywyd llonydd gyda Bowlen o Ffrwythau a Mandolin, 1919

Juan Gris, Portread Pablo Picasso, 1912

Bu'n gyfrifol am newid chwyldroadol yn y byd peintio a cherfluniaeth ac ysbrydolodd cerddoriaeth, llenyddiaeth a phensaernïaeth.

Hanes

Ffurfiwyd Ciwbiaeth ar ddechrau'r 20g ym Mharis. Ymhlith yr arloeswyr cynnar oedd Georges Braque a Pablo Picasso, gyda Jean Metzinger, Albert Gleizes, Robert Delaunay, Henri Le Fauconnier, Fernand Léger a Juan Gris.

Yng ngwaith diweddaraf Paul Cézanne, a arddangoswyd ym Mharis rhwng 1905 a 1907, ceisiodd gyfleu ffurfiau mewn tri-dimensiwn. Datblygwyd syniadaeth Cézanne gan y Ciwbwyr cynnar a oedd am edrych o'r newydd ar un o broblemau peintiwr trwy hanes - sut gorau i gyfleu'r byd go iawn sydd a sawl-dimensiwn ar gynfas fflat, un-dimensiwn?

Mewn celf Giwbaidd mae elfennau'n cael eu dadansoddi, eu torri ar wahân ac yn ail ffurfio'n haniaethol. Yn lle portreadu'r elfennau o un safbwynt yn uing, roedd y Ciwbwyr yn eu dangos o sawl safbwynt er mwyn eu cyfleu'n eu cyfanrwydd.

Effaith rhyngwladol

Roedd effaith Ciwbiaeth yn bellgyrhaeddol, gan ledu ar draws y byd a datblygu ymhellach wrth i'w dylanwad ymledu ac ehangu.

Mae gwaith cynnar y Dyfodoliaeth (Futurism) hefyd yn ceisio cyfuno mwy nag un safbwynt – yn yr achos yma gwahanol safbwyntiau amseroedd wrth iddynt bortreadu cyflymdra'r symudiad.

Oriel

• 
  Lyubov Popova,
  Model yn Sefyll,1913
• 
  Juan Gris,
  Botel o Anis, 1914
• 
  Maria Blanchard,
  Merch gyda gitâr, 1917
• 
  Pablo Picasso,
  Pen Merch
• 
  Robert Delaunay,
  Ffenestri Cyd-amserol ar Ddimas, 1912
• 
  Natalia Goncharova,
  Y Bieciwr, 1913
• 
  Pierre Dumont,
  Eglwys Gadeiriol Rouen, tua 1912
• 
  Juan Gris, Dyn mewn Caffi, 1912
• 
  Gwisgoedd Ciwbaidd ar gyfer cynhyrchiad Salome gan Oscar Wilde ym Mosgo, 1922

Rhestr o Giwbwyr

• • Muhanna Al-Dura
  • Nathan Altman
  • Guillaume Apollinaire
  • Alexander Archipenko
  • Vladimir Baranov-Rossine
  • Julio Barragán
  • Georges Braque
  • Patrick Henry Bruce
  • Frank Burty Haviland
  • Josef Čapek
  • Jorge Castillo (artist)
  • William Crozier
  • Joseph Csaky
  • Danseuse (Csaky)
  • Andrew Dasburg
  • Sonia Delaunay
  • Julio de Diego
  • Raymond Duchamp-Villon
  • André Fau
  • Emil Filla
  • Jesus Fuertes
  • Leo Gestel
  • Albert Gleizes
  • Julio González (cerflunydd)
  • Juan Gris
  • Otto Gutfreund
  • Werner Gutzeit
  • Auguste Herbin
  • Fannie Hillsmith
  • Bror Hjorth
  • Carl Holty
  • Vilmos Huszár
  • Eugene Ivanov (artist)
  • Marcel Janco
  • Greta Knutson
  • Boris Korolev
  • Roger de La Fresnaye
  • Jean Lambert-Rucki
  • Marie Laurencin
  • Henri Laurens
  • Blanche Lazzell
  • Henri Le Fauconnier
  • Fernand Léger
  • André Lhote
  • Jacques Lipchitz
  • André Mare
  • Jan Matulka
  • Vadym Meller
  • Jean Metzinger
  • Gustave Miklos
  • Milo Milunović
  • Berge Missakian
  • George L.K. Morris
  • Alexandra Nechita
  • Amédée Ozenfant
  • Emilio Pettoruti
  • Pablo Picasso
  • John Joseph Wardell Power
  • Othello Radou
  • Jeanne Rij-Rousseau
  • Clément Serveau
  • Boris Smirnoff
  • Ion Theodorescu-Sion
  • Herman Trunk
  • Nadezhda Udaltsova
  • Georges Valmier
  • Jacques Villon
  • Marie Vorobieff
  • Max Weber (artist)