Corinth
Dinas hynafol a phorthladd pwysig yn ne canolbarth Gwlad Groeg yw Corinth (Groeg: Korinthos). Fe'i lleolir yng nghornel gogledd-ddwyreiniol y Peloponnese ar Isthmws Corinth. Sefydlwyd y porthladd presennol i'r de o'r ddinas yn 1858 ger safle'r ddinas glasurol. Gerllaw mae Camlas Corinth sy'n cysylltu Gwlff Saronica a Gwlff Corinth. Corinth yw prifddinas rhanbarth Corinth.
 | |
| Math | dinas  |
|---|---|
| Poblogaeth | 30,816 |
| Gefeilldref/i | |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Bwrdeistref Corinth, Commune of Korinthos |
| Gwlad |  Gwlad Groeg |
| Arwynebedd | 102.2 km² |
| Uwch y môr | 10 metr |
| Cyfesurynnau | 37.9386°N 22.9272°E |
| Cod post | 20 131, 20 132 |
 | |
- Gweler hefyd Corinth (gwahaniaethu)
Mae tystiolaeth archaeolegol yn dangos fod pobl yn byw ar safle Corinth ar ddechrau'r trydydd fileniwm CC. Datblygodd dinas hynafol Corinth fel canolfan masnach yn yr 8g CC. Tyfodd i fod y ddinas-wladwriaeth ail fwyaf ar dir mawr Groeg a'r cyfoethocaf ohonynt i gyd ar ôl Athen. Y ddinas honno oedd prif gystadleuydd Corinth a'i chynghreiriad Sparta am rym a dylanwad yn y byd Groegaidd ac arweiniodd hynny at y Rhyfel Peloponnesaidd (431-404 CC). Llwyddodd Corinth i wrthsefyll grym yr Ymerodraeth Rufeinig am gyfnod ond fe'i dinistriwyd gan y Rhufeiniaid yn 146 CC. Cafodd ei hailsefydlu fel trefedigaeth Rufeinig yn 44 CC. Blodeuodd eto fel canolfan masnach yn y cyfnod Rhufeinig ond yn ystod y cyfnod Bysantaidd crebychodd i fod yn dref fach ddigon di-nod.
Adeiladau a chofadeiladau
golygu- Camlas Corinth
- Eglwys gadeiriol
Enwogion
golygu- Eumelus, bardd
- Timoleon (c.411 CC-337 CC), gwleidydd a milwr
- Priscilla ac Aquila, ffrindiau Yr Apostol Paul