Cymdeithas Genhadol Llundain

Cymdeithas Genhadol Llundain
Enghraifft o'r canlynol	Christian missionary society
Daeth i ben	1966
Dechrau/Sefydlu	1795
Olynydd	Council for World Mission
	Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Roedd Cymdeithas Genhadol Llundain yn gymdeithas genhadol a sefydlwyd yn 1795 gan Eglwyswyr Anglicanaidd ac Anghydffurfwyr o wahanol enwadau. Mae bellach yn rhan o Gyngor y Genhadaeth Fyd-eang (Council for World Mission neu 'CWM').

Hanes

Yn 1793, ysgrifennodd Edward Williams, a oedd yn weinidog yn Carr's Lane, Birmingham, lythyr at eglwysi canolbarth Lloegr yn mynegi'r angen i efengylu a chenhadu mewn rhannau eraill o'r byd. Bu'n effeithiol a cymerodd Williams ran flaenllaw yn y cynlluniau i sefydlu cymdeithas genhadol. Symudodd i Masbrough, Rotherham, yn 1795 i fod yn weinidog a thiwtor ar academi newydd Masbrough. Hefyd yn 1793, sefydlodd y clerigwr Anglicanaidd John Eyre yr Evangelical Magazine gyda chefnogaeth y Presbyteriad John Love a'r cynulledifaolwyr Edward Parsons a John Townshend.

Cynigiwyd sefydlu'r Gymdeithas Genhadol yn 1794 wedi i weinidog gyda'r Bedyddwyr, John Ryland, dderbyn gair gan William Carey, y cenhadwr o Fedyddiwr a oedd wedi ymfudo i Calcutta, ynghylch yr angen i ledaenu Cristnogaeth. Awgrymodd Carey bod Ryland yn cydweithio gydag unigolion o enwadau eraill yn yr un modd ag yr oedd y Gymdeithas Wrth-gaethwasiaeth wedi gweithio er mwyn goresgyn yr anawsterau a wynebwyd wrth geisio sefydlu meysydd cenhadol mewn gwledydd eraill. Bu enwadaeth yn rhwystr i godi arian i sefydlu cenhadaeth gynaliadwy, er enghraifft.

Ceisiai'r Gymdeithas greu fforwm ble gallai efengylwyr o wahanol enwadau weithio gyda'i gilydd a rhoi cefnogaeth ariannol i genhadaeth dramor. Roedd hefyd yn wrthwynebus i'r rhai a oedd eisiau ymdrin a phobl frodorol heb unrhyw gyfyngiadau masnachol neu filwrol.

Yn 1795, gofynnwyd i Spa Fields Chapel am ganiatad i gynnal oedfa bregethu yno i weinidogion ac eraill a oedd yn gefnogol i'r bwriad o anfon cenhadon tramor. Daeth cannoedd yno ar 22 Medi i sefydlu'r Gymdeithas Genhadol a buan y dechreuodd dderbyn llythyrau yn rhoi cefnogaeth ariannol neu gyflwyno ymgeiswyr ar gyfer y gwaith cenhadol.

Llyfryddiaeth

E. Lewis Evans, Cymru a'r Gymdeithas Genhadol (Cymdeithas Genhadol Llundain, 1945)