Cyngen ap Cadell

tywysog
(Ailgyfeiriad o Cyngen)

Roedd Cyngen ap Cadell (bu farw 855) yn frenin Powys.

Cyngen ap Cadell
Ganwydc. 778 Edit this on Wikidata
Bu farwc. 854 Edit this on Wikidata
Rhufain Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Galwedigaethbrenin neu frenhines Edit this on Wikidata
TadCadell Powys Edit this on Wikidata
PriodTutglud ach Brychan Edit this on Wikidata
PlantElisedd ap Cyngen, Gruffydd ap Cyngen Edit this on Wikidata
LlinachTeyrnas Powys Edit this on Wikidata

Bywgraffiad

golygu

Roedd Cyngen o linach Brochwel Ysgithrog ac ar ôl teyrnasiad maith fel brenin Powys aeth ar bererindod i Rufain a bu farw yno yn 855. Credir mai ef oedd y cyntaf o frenhinoedd Cymru i ymweld â Rhufain ers i'r rhan Gymreig o'r Eglwys Geltaidd gytuno i gydymffurfio ag Eglwys Rhufain a'r Pab ynglŷn â dyddiad y Pasg.

Cododd Cyngen golofn er côf am ei daid Elisedd ap Gwylog sydd i'w gweld yn agos at abaty diweddarach Glyn y Groes. Adnabyddir y golofn fel 'Croes Eliseg' (yn hytrach nag Elisedd) oherwydd camgymeriad gan y sawl oedd yn cerfio'r arysgrif.

Cyngen oedd yr olaf o linach brenhinoedd gwreiddiol Powys. Roedd ganddo dri mab, on pan fu farw cipiwyd Powys gan Rhodri Mawr, brenin Gwynedd oedd yn ei hawlio gan ei fod yn fab i Nest, chwaer Cyngen.

Cyfeiriadau

golygu
  • John Edward Lloyd, A History of Wales: from the earliest times to the Edwardian conquest (Llundain, 1911)