Wicipedia

Daeargryn Twrci–Syria 2023

cyfres o ddaeargrynfeydd a ddigwyddodd yn Nhwrci a Syria ar 6 Chwefror 2023

Ar 6 Chwefror 2023, tarodd daeargryn gydag nifer o ôl-gryniadau yn ne a chanolbarth Twrci a gogledd a gorllewin Syria.[1][2] Digwyddodd 34 km (21 milltir) i'r gorllewin o ddinas Gaziantep am 04:17 AM TRT (01:17 UTC), gyda dwyster Mercalli uchaf o XI (Eithafol), a maint o leiaf Mw 7.8. Tarodd ail ddaeargryn Mw 7.7 naw awr yn ddiweddarach wedi ei leoli tua 95 km (59 milltir) i'r gogledd/gogledd-ddwyrain yn nhalaith Kahramanmaraş. Bu difrod eang a degau o filoedd o farwolaethau.

Daeargryn Twrci–Syria 2023
Enghraifft o'r canlynolcyfres o ddaeargrynfeydd Edit this on Wikidata
Dyddiad6 Chwefror 2023 Edit this on Wikidata
Lladdwyd50,132 Edit this on Wikidata
AchosFfawtlin y môr marw edit this on wikidata
LleoliadGaziantep, Kahramanmaraş Edit this on Wikidata
Map
GwladwriaethTwrci, Syria Edit this on Wikidata
RhanbarthGaziantep, Kahramanmaraş Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Y daeargryn cyntaf oedd y mwyaf marwol a chryfaf yn Nhwrci ers daeargryn Erzincan 1939,[3] a'r ail gryfaf ar ôl daeargryn Gogledd Anatolia 1668.[4] Hwn hefyd oedd daeargryn mwyaf marwol yn Syria fodern, y mwyaf marwol ers daeargryn Aleppo 1822, un o'r daeargrynfeydd cryfaf a gofnodwyd erioed yn y Levant a'r daeargryn mwyaf marwol ledled y byd ers daeargryn Haiti yn 2010.[5][6] Fe'i teimlwyd ac fe achosodd ddifrod strwythurol cyn belled ag Israel, Libanus, Cyprus, ac arfordir Môr Du Twrci.[7]

Cafwyd dros 2,110 o ôl-gryniadau wedi'r ddau prif ddaeargryn. Ar 28 Chwefror, roedd dros 50,000 o farwolaethau wedi'u cofnodi; gyda ffigyrau o 44,000 yn Nhwrci a tua 6,000 yn Syria.[8] Roedd storm fawr aeafol yn amharu ar ymdrechion achub, gan eira yn disgyn ar yr adfeilion a'r tymheredd yn plymio.[9] Oherwydd y tymheredd rhewllyd yn yr ardaloedd, roedd perygl mawr o hypothermia i'r rhai oedd wedi goroesi, yn enwedig y rhai sydd wedi'u dal dan falurion.[10][11]

Ail Gryniad golygu

Cafwyd ail gryniad yn y rhanbarth ar 21 Chwefror gyda cryniadau 6.4 a 5.8 yn nhalaith Hatay. Bu farw o leiaf 3 person ac anafwyd 213 yn yr adroddiadau cyntaf.[12]

Ymateb Cymru golygu

Cyhoeddodd Llywodraeth Cymru eu bod am ddarparu £300,000 o gymorth ariannol i roi cymorth brys a chyflym i bobl yr effeithiwyd arnynt gan y daeargryn. [13] Cododd Apêl Cymru £2.5m o fewn 6 diwrnod hyd at 17 Chwefror.[14]

Cafwyd apêl gan DEC ar 9 Chwefror a codwyd £1.2 miliwn ar y diwrnod cyntaf, yn cynnwys cyfraniad y Llywodraeth. Mae'r elusennau sy'n gweithio ar godi arian yn cynnwys Y Groes Goch Brydeinig, CAFOD, Cymorth Cristnogol, Oxfam Cymru, Achub y Plant a Tearfund.[15]

Aeth 5 diffoddwr tân o Gymru allan i Dwrci fel aelodau o dîm o 77 arbennigwyr gyda chorff Chwilio ac Achub Rhyngwladol y DU (UKISAR).[16]

Cyfeiriadau golygu

  1. ↑ Subramaniam, Tara; Mogul, Rhea; Renton, Adam; Sangal, Aditi; Vales, Leinz; Hammond, Elise; Chowdhury, Maureen; Vera, Amir (6 Chwefror 2023). "6 Chwefror 2023 Turkey-Syria earthquake news" (yn Saesneg). CNN. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 7 Chwefror 2023. Cyrchwyd 7 Chwefror 2023.
  2. ↑ "Live Updates Turkey, Syria earthquake kills thousands". AP News (yn Saesneg). 6 Chwefror 2023. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 6 Chwefror 2023. Cyrchwyd 7 Chwefror 2023.
  3. ↑ ISC (2022), ISC-GEM Global Instrumental Earthquake Catalogue (1904-2018), Version 9.1, International Seismological Centre, doi:10.31905/D808B825, http://www.isc.ac.uk/iscgem/index.php
  4. ↑ Marco Bohnhoff, Patricia Martínez-Garzón, Fatih Bulut, Eva Stierle, Yehuda Ben-Zion. "Maximum earthquake magnitudes along different sections of the North Anatolian fault zone". ScienceDirect. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 17 Medi 2009. Cyrchwyd 6 Chwefror 2023.CS1 maint: uses authors parameter (link)
  5. ↑ Said-Moorhouse, L. (9 Chwefror 2023). "The earthquake in Turkey is one of the deadliest this century. Here's why". CNN International. Cyrchwyd 9 Chwefror 2023.
  6. ↑ "The world's deadliest earthquakes in the past 25 years, at a glance" (yn Saesneg). National Public Radio. Associated Press. 9 Chwefror 2023. Cyrchwyd 9 Chwefror 2023.
  7. ↑ Kuşçu, Selim. "Ordu'da deprem paniği" (yn Saesneg). İHA. Cyrchwyd 9 Chwefror 2023.
  8. ↑ "UN says at least 50,000 killed in Turkey and Syria quakes". AP NEWS (yn Saesneg). 2023-02-28. Cyrchwyd 2023-03-06.
  9. ↑ Hubbard, Ben (8 Chwefror 2023). "Live Updates: Erdogan Visits Quake Area as Death Toll Passes 11,600 in Turkey and Syria". The New York Times (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 8 Chwefror 2023. Cyrchwyd 8 February 2023.
  10. ↑ Aziz, Saba (7 Chwefror 2023). "Turkey earthquake rescue efforts complicated by bitter cold. What to know - National | Globalnews.ca". Global News. Cyrchwyd 9 Chwefror 2023.
  11. ↑ Soylu, Ragip (6 Chwefror 2023). "Turkey earthquake: Survivors trapped under rubble face hypothermia threat". Middle East Eye (yn Saesneg). Cyrchwyd 9 Chwefror 2023.
  12. ↑ Turkey hit by two more powerful earthquakes two weeks after disaster , 21 Chwefror 2023. Cyrchwyd ar 22 Chwefror 2023.
  13. ↑ Llywodraeth Cymru yn darparu £300,000 i gefnogi’r gwaith cymorth yn Nhwrci a Syria , Llywodraeth Cymru, 9 Chwefror 2023. Cyrchwyd ar 10 Chwefror 2023.
  14. ↑ Daeargryn: Apêl Cymru yn codi £2.5m mewn chwe diwrnod , 17 Chwefror 2023. Cyrchwyd ar 22 Chwefror 2023.
  15. ↑ [https://nation.cymru/news/turkey-syria-earthquake-wales-raises-1-2m-in-first-day-of-aid-appeal/ Turkey-Syria Earthquake: Wales raise s £1.2m in first day of aid appeal] , Nation.Cymru, 10 Chwefror 2023.
  16. ↑ Turkey-Syria earthquake: Welsh firefighter says 'worst disaster' he's seen as death toll hits 23,000 (en) , ITV Wales News, 11 Chwefror 2023. Cyrchwyd ar 12 Chwefror 2023.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Daeargryn_Twrci–Syria_2023&oldid=11983872"