Dinas Tŷ Du

Bryngaer ger Llanberis, Gwynedd yw Dinas Tŷ Du. Fe'i lleolir tua milltir i'r de-orllewin o Lanberis ar fryn isel, creigiog, ar y llethrau i'r de o Lyn Padarn.

Dinas Tŷ Du

Math	bryngaer
Daearyddiaeth
Sir	Gwynedd
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	53.116509°N 4.143183°W
Statws treftadaeth	Henebion Cenedlaethol Cymru
Manylion

Enw

Mae'r fryngaer hon yn un o sawl caer yng Nghymru a elwir yn 'ddinas', e.e. Dinas Emrys, Dinas Cerdin; hen ystyr y gair hwnnw yw "caer" ac mae'n enw gwrywaidd mewn enwau lleoedd (ond yn enw benywaidd heddiw).

Disgrifiad

Ceir cylchoedd o gytiau cynhanesyddol gerllaw sy'n perthyn i'r un cyfnod â'r gaer, yn ôl pob tebyg, sef Oes yr Haearn. Saif y gaer yn nhiriogaeth yr Ordoficiaid (Ordovices). Mae hen lwybr yn mynd heibio i'r gaer i groesi Bwlch y Gwynt, rhwng Cefn Du a Moel Eilio, gan gysylltu dyffrynnoedd Padarn a Gwyrfai.