Eli hedfan
Mae eli hedfan, neu ehedeli, yn eli rhithbair y dywedir iddo gael ei ddefnyddio gan wrachod wrth arfer dewiniaeth Ewropeaidd ers y cyfnod Modern Cynnar, pan gofnodwyd gyntaf ryseitiau manwl ar gyfer paratoadau o'r fath a phan ledaenodd eu defnydd i Ogledd America drefedigaethol.
.jpg)
Yr enw
golyguMae'r eli yn cael ei adnabod gan amrywiaeth eang o enwau, gan gynnwys eli hedfan gwrachod, eli gwyrdd, ennaint hud, neu eli lycanthropig. Yn yr Almaeneg yr oedd yn Hexensalbe (yn llythrennol 'eli gwrach') neu Flugsalbe (yn llythrennol 'eli hedfan'). Yr oedd enwau Lladin yn cynnwys unguentum sabbati (yn llythrennol 'eli saboth'), unguentum pharelis, unguentum populi (yn llythrennol 'eli aethnen'), neu unguenta somnifera (yn llythrennol 'eli cysgu').[1][2]
Cynhwysion
golyguNododd Francis Bacon ("Yr Arglwydd Verulam") fod eli'r gwrachod yn cynnwys "braster plant a gloddiwyd allan o'u beddau, suddion helogan, llysiau'r blaidd, a phumbys, wedi'i gymysgu â blawd gwenith mân."
.jpg)
Yn wahanol i gynhwysion a nodwyd gan Bacon, mae'r cynhwysion gwenwynig a restrir mewn ysgrifeniadau ethnobotaneg yn cynnwys: cedowrach,[3] clychau llewyg yr iâr, afal dreiniog, llewyg yr iâr du, mandrac, cegiden cegid, a/neu lysiau'r blaidd,[4][5][6] gyda'r rhan fwyaf ohonynt yn cynnwys atropin, hyosÿamin, a/neu sgopolamin.[7] Gall sgopolamin achosi effeithiau seicotropig pan gaiff ei amsugno'n drawsdermaidd.[8] Mae'r alcaloidau tropan hyn yn cael eu dosbarthu fel deliriannau o ran eu heffeithiau seicoweithredol.
Oriel
golygu-
Llysiau'r blaidd neu aconit, Aconitum napellus (yn wenwynig) -
Cegid, Conium maculatum (yn wenwynig) -
Cegid y dŵr, Cicuta virosa (yn wenwynig) -
Y gysblys neu gegiden y dŵr, Oenanthe crocata (yn wenwynig) -
Dyfrforonen lydanddail, Siwm latifolium (yn wenwynig) -
Dyfrforonen syth, Berula erecta -
Gwyn y cloddiau, Aethusa cynapium (yn wenwynig) -
Helogan wellt, Apium graveolens math gwyllt o lysieuyn aeddfed -
Pumbys, Potentilla reptans -
Gellesgen bêr, Acorus calamus(aromatig) -
Cedorwrach, Atropa belladonna(gwenwyn) -
Blodau llewyd yr iâr -
Blodau'r afal dreiniog -
Capsiwl yr afal dreiniog -
Blodau pabi opiwm -
Capsiwlau hadau pabi opiwm -
Blodau'r cedorwrach -
-
Braster dynol -
Ystlum cyffredin yn hedfan (gwaed ystlum)
.jpg)
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Rätsch, Christian (2005). The Encyclopedia of Psychoactive Plants: Ethnopharmacology and Its Applications. Simon and Schuster. t. 3295. ISBN 9781594776625.
- ↑ Rätsch, Christian; Müller-Ebeling, Claudia (2006). Pagan Christmas: The Plants, Spirits, and Rituals at the Origins of Yuletide. Simon and Schuster. t. 403. ISBN 9781594776601.
- ↑ Schultes, Richard Evans; Hofmann, Albert (1979). The Botany and Chemistry of Hallucinogens (2nd ed.). Springfield Illinois: Charles C. Thomas. pps. 261-4.
- ↑ Rätsch, Christian, The Encyclopedia of Psychoactive Plants: Ethnopharmacology and Its Applications pub. Park Street Press 2005
- ↑ Schultes, Richard Evans; Albert Hofmann (1979). Plants of the Gods: Origins of Hallucinogenic Use New York: McGraw-Hill. ISBN 0-07-056089-7.
- ↑ Hansen, Harold A. The Witch's Garden pub. Unity Press 1978 ISBN 978-0913300473
- ↑ Furst, Peter T. Hallucinogens and Culture pub. Chandler and Sharp 1976 (volume in series on cross-cultural themes) p.138.
- ↑ Sollmann, Torald, A Manual of Pharmacology and Its Applications to Therapeutics and Toxicology. 8th edition. Pub. W.B. Saunders, Philadelphia and London 1957.
Dolenni allanol
golygu- Drachtau Hedfan a Chyrraedd y Sabat
- Cedorwrach mewn elïoedd hedfan
- Defod y Gigfran
- If Witches No Longer Fly: Today's Pagans and the Solanaceous Plants
- King's American Dispensatory ar Gedorwrach
- ELÏOEDD HEDFAN: Eu Cynhwysion a'u Defnydd
- Eli'r Gwrachod: Gwybodaeth oddi wrth y Gale Encyclopedia of Occultism & Parapsychology