Elvey MacDonald
Roedd Elvey Jones MacDonald (17 Mehefin 1941 – 23 Tachwedd 2022) yn frodor o'r Wladfa a ymsefydlodd yng Nghymru. Bu'n gweithio i'r Eisteddfod Genedlaethol cyn gweithio fel pennaeth Eisteddfod Genedlaethol yr Urdd am 23 mlynedd. Ei syniad ef hefyd oedd sefydlu Radio Ceredigion, a ddechreuodd ddarlledu yn 1992.
| Elvey MacDonald | |
|---|---|
| Ganwyd | 17 Mehefin 1941  Trelew |
| Bu farw | 23 Tachwedd 2022 Aberystwyth |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | ysgrifennwr, gweithredwr mewn busnes |
| Priod | Delyth MacDonald |
Bywgraffiad golygu
Fe'i anwyd yn Nhrelew, Patagonia yn fab i Hector MacDonald a'i wraig Sara (Jones gynt). Fe'i magwyd yn y Gaiman - roedd ei fam yn gryf iawn dros y Gymraeg, ac nid oedd yn fodlon clywed gair o Sbaeneg yn y cartref felly magwyd Elvey a'i chwaer Edith ar aelwyd Gymraeg. Ymwelodd â Chymru am y tro cyntaf yn 1965, sef canmlwyddiant sefydlu'r Wladfa, gyda'r bwriad o aros am 3 mlynedd. Pan ddaeth yma gyntaf nid oedd ganddo air o Saesneg, dim ond Cymraeg a Sbaeneg.
Arhosodd yng Nghymru wedi cyfarfod ei ddarpar wraig, Delyth. Ymgartrefodd yn Llanrhystud ger Aberystwyth, a bu'n llefarydd cyson dros Gymry Patagonia ar hyd ei oes.[1]
Cychwynnodd ei yrfa yn gweithio mewn banc yn Nhrelew. Wedi symud i Gymru bu'n drefnydd cynorthwyol Eisteddfod Genedlaethol Cymru am bum mlynedd yn swyddfa'r de. Yna fe'i benodwyd yn Bennaeth Eisteddfod Genedlaethol Urdd Gobaith Cymru lle bu yn y swydd rhwng 1974 ac 1997.
Ar ôl ymddeol bu'n hyrwyddo popeth yn ymwneud â'r Wladfa, ac yn trefnu teithiau ac yn tywys ymwelwyr o Gymru draw i Batagonia.[2]
Ysgrifennodd Yr Hirdaith, llyfr sy'n adrodd hanes sefydlu'r Wladfa gan ganolbwyntio ar fywyd un o'i phrif sylfaenwyr, Edwin Cynrig Roberts. Cyhoeddodd ei hunangofiant yn 2009.
Bywyd personol golygu
Roedd yn briod a Delyth MacDonald ac yn byw yn Llanrhystud. Bu farw yn 81 mlwydd oed.[3]
Cyfeiriadau golygu
- ↑ Mr Patagonia , WalesOnline, 1 Awst 2009. Cyrchwyd ar 24 Tachwedd 2022.
- ↑ Y Cymro o Batagonia Elvey MacDonald wedi marw yn 81 oed , BBC Cymru Fyw, 23 Tachwedd 2022. Cyrchwyd ar 24 Tachwedd 2022.
- ↑ Elvey MacDonald - yn ateb ein holiadur. BBC Cymru (18 Medi 2009).