Ffagod
Bwndel neu fwrn o goed tanwydd yw ffagod. Yn y gorffennol, gwahaniaethid rhwng ffagod fer 90 cm (3 troedfedd) o hyd a 60 cm (2 droedfedd) o led, a ffagod hir, a oedd yn fwy.[1] Defnyddid ffagodau hir o ryw 4 i 6 metr (13 i 20 metr) o hyd a 20 i 23 cm (8 i 9 modfedd) o led, i gynnal cloddiau a ffosydd.[2][3][4] Cyfeirir y gair ffagod hefyd at uned a ddefnyddiwyd i bwyso barrau haearn a dur, sef 54 kg (120 pwys).[1]
Daw'r gair i'r Gymraeg o'r Saesneg faggot[5] sydd ei hun yn air benthyg o'r Lladin fasces ac felly yn perthyn i'r gair ffasgydd oherwydd bod Benito Mussolini yn defnyddio'r hen ffagod Rufeinig fel symbol o'i achos. Mae hyn hefyd yn golygu bod y gair yn gytras â'r gair Cymraeg brodorol baich.
Cyfeiriadau golygu
- ↑ 1.0 1.1 Zupko, Ronald Edward (1985). A Dictionary of Weights and Measures for the British Isles: The Middle Ages to the Twentieth Century. 168. American Philosophical Society. ISBN 9780871691682.
- ↑ The New Quarterly Review and Digest of Current Literature, British, American, French, and German. For the Year 1855. London: Thomas Bosworth.
- ↑ Editorial staff (1871). The English Mechanic and World of Science. 12. t. 168.
- ↑ Nolan, Cathal J. (2008). Wars of the Age of Louis XIV, 1650-1715: An Encyclopedia of Global Warfare and Civilization. ABC-CLIO. ISBN 9780313359200.
- ↑ "Geiriadur Prifysgol Cymru".