Foel Drygarn

(Ailgyfeiriad o Foel Drigarn)

Copa ym mynyddoedd y Preselau yn Sir Benfro yw Foel Drygarn, hefyd Foel Trigarn a Foel Drigarn (cyfeiriad grid SN157336). Saif ym Mharc Cenedlaethol Arfordir Penfro, i'r gorllewin o bentref Crymych.

Foel Drygarn
Mathcaer lefal Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirCrymych Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Cyfesurynnau51.9703°N 4.6833°W Edit this on Wikidata
Cod OSSN15773360 Edit this on Wikidata
Cadwyn fynyddMynydd Preseli Edit this on Wikidata
Map
Statws treftadaethheneb gofrestredig Edit this on Wikidata
Manylion
Dynodwr CadwPE010 Edit this on Wikidata

Ceir bryngaer o Oes yr Haearn ar y copa, gyda nifer o olion tai tu mewn i'r muriau, a thair carnedd o Oes yr Efydd sy'n rhoi i'r mynydd ei enw. Mae'r gaer yn cynnwys prif amddiffynfa o 1.2 hectar gyda ddwy gorlan atodol ar ei hymylon ogleddol a gorllewinol. Ceir clawdd o gerrig a phridd heb ffos o o'u cwmpas: tybir eu bod yn cynrychioli tri chyfnod adeiladu. Cafwyd hyd i ddarnau crochenwaith a chleiniau sy'n dyddio o Oes yr Haearn i gyfnod y Rhufeiniaid. Mae'r tair carnedd fawr yn gorwedd ar y copa ei hun, o fewn y brif amddiffynfa ac yn ei rhagddyddio.[1]

Cyfeiria'r bardd Waldo Williams at y copa yng nghwpled agoriadol adnabyddus ei gerdd 'Preseli':

Mur fy mebyd, Foel Drigarn, Carn Gyfrwy, Tal Mynydd,
Wrth fy nghefn ym mhob annibyniaeth barn.[2]

Fe gafodd Foel Drygarn ei gynnwys yn llyfr yr haneswr John Davies o'r enw 100 peth i weld cyn marw.[angen ffynhonnell]

Cyfeiriadau

golygu
  1. Christopher Houlder, Wales: An Archaeological Guide (Faber & Faber, 1978), tud. 180.
  2. Waldo Williams, Dail Pren (argraffiad newydd, Gwasg Gomer, 1991), tud. 29.

Dolen allanol

golygu