Wicipedia

Grace Williams

Cyfansoddwraig o Gymraes (1906-1977)

Cyfansoddwraig o Gymraes oedd Grace Mary Williams (19 Chwefror 1906 – 10 Chwefror 1977). Fe'i ystyrir fel un o'r cyfansoddwyr benywaidd Cymreig mwyaf nodedig, a'r fenyw cyntaf o wledydd Prydain i ysgrifennu sgôr ar gyfer ffilm nodwedd.[1]

Grace Williams
GanwydGrace Mary Williams Edit this on Wikidata
19 Chwefror 1906 Edit this on Wikidata
y Barri Edit this on Wikidata
Bu farw10 Chwefror 1977 Edit this on Wikidata
y Barri Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Alma mater
Galwedigaethcyfansoddwr Edit this on Wikidata
Arddullopera Edit this on Wikidata

Bywyd cynnar

golygu

Cafodd ei geni yn y Barri yn ferchi i William Matthews Williams ac Rose Emily Richards Williams. Roedd ei rhieni yn athrawon ac roedd ei thad yn gerddor nodedig.[2] [3] Ar ôl gadael Ysgol y Sir, Y Barri, enillodd ysgoloriaeth Morfydd Owen ac aeth i Goleg Prifysgol De Cymru a Sir Fynwy. Yna aeth i goleg Brenhinol Cerddoriaeth yn Llundain yn 1926, ble cafodd ei dysgu gan Ralph Vaughan Williams. Yn 1930 cafodd ysgoloriaeth i deithio, ac aeth i Fiena. Hwyrach, daeth yn athrawes. Yn ystod yr Ail Ryfel Byd, symudwyd y myfrywyr i Grantham yn Swydd Lincoln, lle cyfansoddodd hi rhai o'i gweithiau cynharaf, gan gynnwys Sinfonia Concertante a'i symffoni gyntaf.

Gyrfa

golygu

Ar ôl dysgu yn Llundain am ychydig, daeth yn ôl i Gymru i weithio gyda’r BBC. Un o'i gweithiau mwyaf poblogaidd oedd Fantasia on Welsh Nursery Tunes (1940). Yn 1949, ysgrifennodd y gerddoriaeth ar gyfer y ffilm nodwedd Blue Scar, y fenyw gyntaf o wledydd Prydain i wneud hynny.[1] Rhwng 1960-61 ysgrifennodd ei hunig opera The Parlour, ond ni chafodd ei pherfformio tan 1966.[4]

Gweithiau coll

golygu

Yn 2024, cyhoeddwyd bod rhagor o waith Grace Williams wedi ei chanfod mewn ystordy yn y Barri, yn sgil gwaith myfyrwraig o Brifysgol Bangor. Mae casgliad o ddeg alaw Gymreig, sy'n cynnwys 'Hun Gwenllian', 'Bwlch Llanberis' a 'Dwfn yw'r môr'.

Bywyd personol

golygu

Yn ystod ac ar ôl yr Ail Ryfel Byd, dioddefodd o iselder a phroblemau iechyd eraill. Gwrthododd dderbyn OBE am wasanethau i gerddoriaeth yn rhestr Anrhydeddau'r Flwyddyn Newydd 1967.

Bu farw yn 70 mlwydd oed yn 1977.

Neilltuodd BBC Radio 3 eu heitem Cyfansoddwr yr Wythnos iddi yn ail hanner mis Awst 2006. O ganlyniad, cafwyd nifer o berfformiadau o weithiau nas perfformiwyd, gan gynnwys ei Choncerto Fiolin.

Gweler hefyd

golygu

Gwaith

golygu

Roedd llawer o waith Grace Williams yn clymu gyda cherddoraieth gwerin Gymreig, fel ei darn enwocaf, Fantasia on Welsh Nursery Tunes. Dyma rhestr o’i gwaith:

  • Theseus and Ariadne, bale (1935)
  • Four Illustrations for the Legend of Rhiannon, cerddorfa (1939)
  • Fantasia on Welsh Nursery Tunes, cerddorfa (1940)
  • Sinfonia Concertante, piano a cherddorfa (1941)
  • Symffoni rhif 1 (1943)
  • Sea Sketches, cerddorfa linynnol (1944)
  • Concerto Piano (anorffenedig) (1949)
  • The Dark Island, cerddorfa linynnol (1949)
  • Concerto Feiolin (1950)
  • Variations on a Swedish Tune, piano a cherddorfa (1950)
  • The Dancers (1951)
  • Hiraeth, telyn (1951)
  • Three Nocturnes, 2 piano (1953)
  • Seven Scenes for Young Listeners, cerddorfa (1954)
  • Penillion, cerddorfa (1955)
  • Symffoni rhif 2 (1956, diwygiedig 1975)
  • All Seasons shall be Sweet (1959)
  • The Parlour, opera (ar ôl Guy de Maupassant) (1961)
  • Processional, cerddorfa (1962, diwygiedig 1968)
  • Concerto Trumped (1963)
  • Carillons, obo a cherddorfa (1965)
  • Severn Bridge Variations: Amrywiad 5, cerddorfa (1966)
  • Ballads, cerddorfa (1968)
  • Castell Caernarfon, cerddorfa (1969)
  • Missa Cambrensis (1971)
  • Ave Maris Stella, côr SATB (1973)
  • Fairest of Stars, soprano a cherddorfa (1973)

Cyfeiriadau

golygu
  1. ↑ 1.0 1.1 Jan G. Swynnoe (2002). The Best Years of British Film Music, 1936–1958. Boydell Press. tt. 89–. ISBN 978-0-85115-862-4.
  2. ↑ Griffiths, Rhidian. "WILLIAMS, GRACE MARY (1906-1977), cyfansoddwraig". Y Bywgraffiadur Cymreig. Llyfrgell Genedlaethol Cymru. Cyrchwyd 2020-06-11.
  3. ↑ Steph Power (8 Mawrth 2016). "WOMEN COMPOSERS OF WALES: BBC NOW, TŶ CERDD, BANGOR NEW MUSIC FESTIVAL". Wales Arts Review. Cyrchwyd 11 Rhagfyr 2016.
  4. ↑ Roberts, Maddy Shaw (7 Mawrth 2019). "This Welsh female composer's beautiful music was lost for years – but now it is being performed again". Classic FM (yn Saesneg). Cyrchwyd 2020-06-11.

Dolenni allanol

golygu
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Grace_Williams&oldid=12963233"