Heilyn Fardd
Bardd a brudiwr yn y canu darogan Cymraeg oedd Heilyn Fardd neu Hywel Heilyn. Mae rhai llawysgrifau yn awgrymu y gellid ei uniaethu â'r bardd Hillyn (bl. ail chwarter y 14g) ond mae'r brudiau a dadogir arno yn fwy diweddar.[1]
| Heilyn Fardd | |
|---|---|
| Ganwyd | Llangeitho  |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | bardd |
| Blodeuodd | 14 g |
| Cysylltir gyda | Ynys Môn |
Cefndir golygu
Cysylltir Hillyn ag ardal Llangeitho, Ceredigion, ond ceir awgrym mewn un o'i gerddi ei fod yn enedigol o Ynys Môn. Cofnodir hefyd un 'Heilin varth' (Heilyn Fardd) ym Môn mewn dogfen o 1351/2. Os oedd Hillyn yn frodor o'r ynys mae'n bosibl felly mai'r un oedd ef a Heilyn, ond gwrthodir hynny yn y golygiad safonol diweddar o waith Hillyn gan Ann Parry Owen.[1]
Gellir dadlau hefyd mai bardd dychmygol y priodolir cerddi iddo yn y canu darogan yw 'Heilyn Fardd' neu fod brudiau diweddarach gan feirdd anhysbys yn cael eu tadogi ar (Hywel) Heilyn am fod ganddo enw fel brudiwr.[1]
Cerddi golygu
O'r cerddi a dadogir ar Heilyn Fardd ac eraill yn y llawysgrifau mae'r rhai a dadogir arno fo a neb arall yn perthyn i ganol y 15g, yn ôl pob tebyg. Maent yn cynnwys fersiwn o'r gyfres o englynion sy'n dechrau gyda'r geiriau cyrch 'Coronog Faban...'; priodolir fersiynau eraill i frudwyr eraill yn cynnwys Taliesin Ben Beirdd.[1]
Llyfryddiaeth golygu
- Ann Parry Owen (gol.), Gwaith Llywelyn Brydydd Hoddnant, Dafydd ap Gwilym, Hillyn ac eraill (Aberystwyth, 1996). ISBN 0-947531-39-4