Heinrich Himmler
Roedd Heinrich Luitpold Himmler (7 Hydref 1900 – 23 Mai 1945) yn bennaeth y Schutzstaffel (SS) a'r Gestapo ac yn un o'r dynion oedd a mwyaf o rym yn yr Almaen yn y cyfnod Natsïaidd. Ystyrir mai ef oedd prif awdur yr Holocost.
| Heinrich Himmler | |
|---|---|
 | |
| Ffugenw | Heinrich Hitzinger, Genrich Gimmler  |
| Ganwyd | Heinrich Luitpold Himmler 7 Hydref 1900 München |
| Bu farw | 23 Mai 1945 o gwenwyno gan syanid Lüneburg |
| Man preswyl | Maxvorstadt, Amalienstraße, Landshut |
| Dinasyddiaeth | yr Almaen Natsïaidd, Gweriniaeth Weimar, Ymerodraeth yr Almaen |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | gwleidydd, ffermwr, ocwltydd, technegydd labordy, Gestapo employee |
| Swydd | Reichsführer-SS, aelod o Reichstag Gweriniaeth Weimar, member of the Reichstag of Nazi Germany, chief of police, Chief of Army Equipment and Commander of the Replacement Army, Reichsminister des Innern, pennaeth staffio, Chef der Sicherheitspolizei und des SD |
| Cyflogwr | |
| Taldra | 1.76 metr |
| Plaid Wleidyddol | Plaid y Gweithwyr Sosialaidd Cenedlaethol, National Socialist Freedom Movement, Bavarian People's Party |
| Tad | Joseph Gebhard Himmler |
| Mam | Anna Heyder |
| Priod | Margarete Himmler |
| Partner | Margarete Himmler, Hedwig Potthast |
| Plant | Gudrun Burwitz |
| Perthnasau | Katrin Himmler, Johann Himmler, Agathe Rosina Himmler |
| Gwobr/au | Croes uchel Urdd Imperial yr Saethau Coch, Blood Order, Bathodyn y Parti Aur, NSDAP Long Service Award, Anschluss Medal, Sudetenland Medal, Memel Medal, West Wall Medal, Honour Chevron for the Old Guard, Knight grand cross of the order of the crown of Italy, Honour Cross of the World War 1914/1918, Knight Grand Cross of the Military Order of Savoy, Marchog Uwch Groes Urdd y Seintiau Maurice a Lasarus, Urdd coron Iwgoslafaidd, Order of the Sacred Treasure, 1st Class, Rad kniežaťa Pribinu vojnovej SR 1939-45, Order of the Crown of King Zvonimir, Grand Cross of the Order of the Cross of Liberty |
| llofnod | |
 | |
Bywyd golygu
Ganed ef ym München i deulu dosbarth canol; roedd ei dad, Joseph Gebhard Himmler, yn athro a phrifathro ysgol. O 1919 hyd 1922 astudiodd Himmler amaethyddiaeth. Yn 1923 cymerodd ran yn ymgais aflwyddiannus y Natsïaid dan Adolf Hitler i gipio grym ym München. Priododd Margarete Siegroth yn 1928, a ganed merch, Gudrun, yn 1929.
Daeth yn aelod o'r SS yn 1925, ac apwyntiwyd ef yn Reichsführer-SS yn 1929. Yr adeg honno, dim ond 280 o aelodau oedd gan yr SS, ond tyfodd yn gyflym; erbyn i'r Natsïaid ddod i rym yn 1933 roedd 52,000 o aelodau. Erbyn 1936 roedd Himmler yn bennaeth yr heddlu hefyd. Wedi 1941, Himmler a'r SS oedd yn gyfrifol am y gwersylloedd difa lle lladdwyd miliynau o Iddewon ac eraill.
Cymerwyd ef yn garcharol ar 22 Mai 1945 gan filwyr Prydeinig. Brwiadwyd ei roi ar ei brawf yn Nuremburg gyda'r arweinwyr eraill, ond lladdodd ei hun trwy wenwyn.