Heol y Wig, Aberystwyth
Un o strydoedd hynaf tref Aberystwyth yw Heol y Wig (Saesneg: Pier Street). Mae'n gorwedd ar hyd llinellau y dref ganoloesol a dyfodd wrth, ac wedi codi Castell Aberystwyth gan Edward I.
![]() | |
Math | stryd ![]() |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Lleoliad | Aberystwyth ![]() |
Sir | Aberystwyth ![]() |
Gwlad | ![]() |
Cyfesurynnau | 52.41496°N 4.08659°W ![]() |
![]() | |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/00/Heol_y_Wig%2C_Aberystwyth_tua%27r_De.jpg/220px-Heol_y_Wig%2C_Aberystwyth_tua%27r_De.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/bc/Heol_y_Wig%2C_Aberystwyth_tua%27r_m%C3%B4r_ochr_gogleddol.jpg/220px-Heol_y_Wig%2C_Aberystwyth_tua%27r_m%C3%B4r_ochr_gogleddol.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/8e/Heol_y_Wig%2C_Aberystwyth_tua%27r_m%C3%B4r_ochr_ddeheuol.jpg/220px-Heol_y_Wig%2C_Aberystwyth_tua%27r_m%C3%B4r_ochr_ddeheuol.jpg)
Er mai o'r Oesoedd Canol mae trefn y stryd, mae'r adeiladau o'r 18g ac yn arddull Regency gyda ffenestri mawr hirsgwâr a thalcen llyfr a thri neu bedwar llawr o uchder. Mae'r stryd yn cynnwys nifer o siopau, caffes a Swyddfa etholaeth Ceredigion Plaid Cymru. Mae un pen y stryd, y pen de-ddwyreiniol yn ffurfio cyffordd gyda'r Stryd Fawr a'r diwedd gyda Ffordd y Môr, sef Promenâd y dref.
Etymoleg
golyguNoda Carwen Vaughan fod yr enw 'Wig' yn dod o'r Saesneg 'wick' (sy'n gytras gyda'r Islandeg vik) sy'n golygu "hafan bach yn dod fewn o'r môr" ac nid 'wig' i olygu 'coedwig' fel y cred nifer o bobl.[1]
Mae'r 'wig' hefyd yn cyfeirio at y creigiau yn y bae islaw y stryd.
Map cynnar
golyguNodir 'wig' yn map enwog Lewis Morris un o Forrisiaid Môn.[2] fel 'The Weeg' ar dalen 17 ar y wefan.
Nodweddion y stryd
golyguCeir amrywiaeth o siopau a caffes ar Heol y Wig. Ymysg y caffes a llefydd bwyta mae tri caffe adnabyddus.
- Home Cafe - lle cynhaliwyd cyfarfod cyn protest Pont Trefechan Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn 1963.
- Penguin Cafe - sefydlwyd gan Eidalwyr rhwng y ddau ryfel byd.
- Caffe'r Caban
Cyfeiriadau
golygu- ↑ http://merchedywawr.cymru/wp-content/uploads/2016/09/enwau-aberystwyth.pdf[dolen marw]
- ↑ "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-01-28. Cyrchwyd 2018-04-29.