Heol y Wig, Aberystwyth

stryd yn Aberystwyth

Un o strydoedd hynaf tref Aberystwyth yw Heol y Wig (Saesneg: Pier Street). Mae'n gorwedd ar hyd llinellau y dref ganoloesol a dyfodd wrth, ac wedi codi Castell Aberystwyth gan Edward I.

Heol y Wig
Mathstryd Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
LleoliadAberystwyth Edit this on Wikidata
SirAberystwyth Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Cyfesurynnau52.41496°N 4.08659°W Edit this on Wikidata
Map

Er mai o'r Oesoedd Canol mae trefn y stryd, mae'r adeiladau o'r 18g ac yn arddull Regency gyda ffenestri mawr hirsgwâr a thalcen llyfr a thri neu bedwar llawr o uchder. Mae'r stryd yn cynnwys nifer o siopau, caffes a Swyddfa etholaeth Ceredigion Plaid Cymru. Mae un pen y stryd, y pen de-ddwyreiniol yn ffurfio cyffordd gyda'r Stryd Fawr a'r diwedd gyda Ffordd y Môr, sef Promenâd y dref. Wele yng nghanol y llun diwethaf o'r drindod uchod Gaffi'r Graig sydd, ysywaeth, wedi bod yn wag ers blynydde mowr erbyn hyn.

Etymoleg

golygu

Noda Carwen Vaughan fod yr enw 'Wig' yn dod o'r Saesneg 'wick' (sy'n gytras gyda'r Islandeg vik) sy'n golygu "hafan bach yn dod fewn o'r môr" ac nid 'wig' i olygu 'coedwig' fel y cred nifer o bobl.[1]

Mae'r 'wig' hefyd yn cyfeirio at y creigiau yn y bae islaw y stryd.

Map cynnar

golygu

Nodir 'wig' yn map enwog Lewis Morris un o Forrisiaid Môn.[2] fel 'The Weeg' ar dalen 17 ar y wefan.

Nodweddion y stryd

golygu

Ceir amrywiaeth o siopau a caffes ar Heol y Wig. Ymysg y caffes a llefydd bwyta mae tri caffe adnabyddus.

  • Home Cafe - lle cynhaliwyd cyfarfod cyn protest Pont Trefechan Cymdeithas yr Iaith Gymraeg yn 1963
  • Penguin Cafe (ar gau bellach) - sefydlwyd gan Eidalwyr rhwng y ddau ryfel byd
  • Caffe'r Caban


Cyfeiriadau

golygu
  1. http://merchedywawr.cymru/wp-content/uploads/2016/09/enwau-aberystwyth.pdf[dolen farw]
  2. "copi archif". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2022-01-28. Cyrchwyd 2018-04-29.