John Dawes
Cyn-chwaraewr rygbi'r undeb oedd Sidney John Dawes (29 Mehefin 1940 – 16 Ebrill 2021).[1] Bu'n gapten Cymru a'r Llewod, ac yn ddiweddarach yn hyfforddwr Cymru a'r Llewod.[2]
| John Dawes | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | Sidney John Dawes  29 Mehefin 1940 Aber-carn |
| Bu farw | 16 Ebrill 2021 |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | chwaraewr rygbi'r undeb |
| Taldra | 178 centimetr |
| Pwysau | 82 cilogram |
| Gwobr/au | OBE |
| Chwaraeon | |
| Tîm/au | Y Barbariaid, Tîm rygbi'r undeb cenedlaethol Cymru, Clwb Rygbi Cymry Llundain, Loughborough Students RUFC, Clwb Rygbi Trecelyn, Y Llewod Prydeinig a Gwyddelig |
| Safle | Canolwr |
| Gwlad chwaraeon | Cymru |
Ganed ef yn Abercarn, a'i addysgu yn Ysgol Lewis, Pengam a Phrifysgol Aberystwyth, lle cymerodd radd mewn cemeg, a Choleg Loughborough.
Bu'n chwarae i Glwb Rygbi Cymry Llundain, ac enillodd ei gap cyntaf dros Gymru yn erbyn Iwerddon yn 1964. Enillodd 22 o gapiau dros Gymru i gyd, gan weithredu fel capten mewn chwech. Ef oedd capten y tîm a enillodd yy Gamp Lawn yn 1971, tîm a ystyrir gan lawer fel y tîm gorau fu'n cynrychioli Cymru erioed.
Aeth ar daith gyda'r Llewod i Seland Newydd yn 1971 fel capten, gyda Carwyn James fel hyfforddwr. Enillwyd y gyfres o gwmau prawf yn erbyn y Crysau Duon; yr unig dro hyd yma i'r Llewod ennill cyfres yn Seland Newydd.
Wedi ymddeol o rygbi rhyngwladol, bu'n hyfforddwr Cymru rhwng 1974 a 1979. Roedd hwn yn un o'r cyfnodau mwyaf llwyddiannus yn hanes Cymru; enillwyd y bencampwriaeth bedair gwaith yn y pum mlynedd rhwng 1975 a 1979, yn cynnwys y Gamp Lawn ddwywaith, Bu'n hyfforddwr y Llweod ar eu taith i Seland Newydd yn 1977, ond ni fu mor llwyddiannus a thaith 1971.
Cyfeiriadau
golygu- ↑ Wales rugby legend John Dawes dies aged 80 (en) , WalesOnline, 16 Ebrill 2021.
- ↑ Andrew Baldock (16 Ebrill 2021). "John Dawes obituary: The only man to captain the British & Irish Lions to a Test series triumph against New Zealand". The Scotsman (yn Saesneg). Cyrchwyd 16 Ebrill 2021.