Cemeg
Astudiaeth mater yw Cemeg (o'r Groeg: χημεία), sy'n ymwneud â'i gystrawen, strwythur a nodweddion, ynghyd â'i drawsnewidiadau ar y lefel atomig. Mae'n delio gan mwyaf gyda chasgliadau o atomau fel nwyon, moleciwlau, crisialau a metelau, yn ogystal â'u trawsffurfiadau a'u rhyngweithiadau i ddod yn ddefnydd a ddefnyddir ym mywyd cyffredin. Yn ogystal â hynny, mae cemeg yn ymwneud â deall priodweddau a rhyngweithiadau o atomau unigol a defnyddio'r wybodaeth yna ar y lefel macrosgobig. Yn ôl cemeg fodern, mae priodweddau ffisegol defnyddiau wedi eu penderfynu ar y raddfa atomig, sydd yn ei dro yn cael ei ddiffinio gan rymoedd electromagnetig rhyngatomig a deddfau mecaneg cwantwm.
 | |
| Enghraifft o'r canlynol | cangen o wyddoniaeth, disgyblaeth academaidd, pwnc gradd, maes astudiaeth, arbenigedd  |
|---|---|
| Math | gwyddoniaeth ffisegol |
| Yn cynnwys | cemeg organig, cemeg ffisegol, cemeg anorganig, cemeg gyfrifiadol, cemeg ddamcaniaethol, Biocemeg, Cemeg ddadansoddol, food chemistry, cemeg amgylcheddol, polymer chemistry |
| Rhagflaenydd | alcemi |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
| Cemeg | |
| |
|
Adwaith cildroadwy | |
Mae cemeg yn gorgyffwrdd â ffiseg, gan drin ynni a sut mae o'n adweithio gyda mater. Mae hefyd yn gorgyffwrdd cryn dipyn gyda bioleg, yn arbennig trwy'r disgyblaethau cysylltiedig o fiocemeg a bioleg foleciwlaidd.
Mae'n bosib gweld trefn yr elfennau yn y Tabl Cyfnodol sy'n dangos y nifer o brotonau sydd gan bob un a beth yw pwysau atomau'r elfen honno gan ddefnyddio Rhif Avogadro. Mae'n bosib gweld erthyglau sydd yn ymdrin â chemeg trwy edrych yn y categori cemeg.
Yng Nghymru, mae'n orfodol i fyfyrwyr ysgol astudio cemeg hyd at lefel TGAU (16 oed).
-
Labordy ym Mhrifysgol Cologne -
Cemeg yw'r gwyddoniaeth sy'n canolbwyntio ar cyfansoddion, adeiledd, a nodweddion mater ac sut mae atomau a molecylau yn adweithio -
Cemeg yw'r astudiaeth o adweithiau cemegol ac yn y llun yma y rhyddhad o egni -
Sbectrwm allyriant ethanol yn llosgi
Adwaith cildroadwy · Alcohol · Alotrop · Amonia · Anfetel · Anod · Arf gemegol · Atom · Bas · Bensen · Bondio Cemegol · Bond cofalent · Bond ionig · Bond deusylffid · Catalysis · Cloroffyl · Cyfansoddyn · Cyfradd adwaith · Cyfrifiadau Cemegol · Cylchred Garbon · Egnieg · Fflam · Ffotosynthesis · Ffrwydryn · Ffwrnais · Geocemeg · Gwobr Cemeg Nobel · Halogen · Hydrocarbon · IUPAC · Isomer · Isotop · Lactos · Metel · Metel alcalïaidd · Metel daear alcalïaidd · Moleciwl · Nanogwyddoniaeth · Nwy · Nwyon nobl · Osôn · PH · Pentos · Plastig · Powdwr gwn · Polymerau · Rhestr elfennau yn nhrefn eu darganfyddiad · Rhif Atomig · Rhif màs · Sylffwr deuocsid · Sbectrwm Electromagnetig · Terpenoid · Thiamin · Titrad · Tymheredd a Gwasgedd Safonol · Tân · Ïon
Bywydeg · Cemeg · Ecoleg · Ffiseg · Gwyddorau daear · Seryddiaeth
