Wicipedia

Ornette Coleman

Sacsoffonydd, cyfansoddwr ac arweinydd band Jazz Americanaidd

Roedd Ornette Coleman (Randolph Denard Ornette Coleman: 9 Mawrth 1930 – 11 Mehefin, 2015) yn sacsoffonydd, cyfansoddwr ac arweinydd band Jazz Americanaidd ac yn un o brif arloeswyr a sylfaenwyr Jazz Rhydd ar ddiwedd y 1950au a dechrau'r 1960au.[1]

Ornette Coleman
Ganwyd9 Mawrth 1930, 19 Mawrth 1930 Edit this on Wikidata
Fort Worth Edit this on Wikidata
Bu farw11 Mehefin 2015 Edit this on Wikidata
o trawiad ar y galon Edit this on Wikidata
Manhattan Edit this on Wikidata
Label recordioBlue Note, ABC Records, Antilles, Atlantic Records, ESP-Disk Edit this on Wikidata
DinasyddiaethUnol Daleithiau America Edit this on Wikidata
Alma mater
  • I.M. Terrell High School Edit this on Wikidata
Galwedigaethcyfansoddwr, trympedwr, chwaraewr sacsoffon, cerddor jazz, artist recordio Edit this on Wikidata
Arddulljazz Edit this on Wikidata
Gwobr/auCymrodoriaeth Guggenheim, Cymrodoriaeth MacArthur, Gwobr Grammy am Gyraeddiadau Gydol Oes, Praemium Imperiale, Paul Acket Award, Pulitzer Prize for Music, Doethur Anrhydeddus Prifysgol Columbia, Cymrodoriaeth Guggenheim, NEA Jazz Masters Edit this on Wikidata
Gwefanhttp://www.ornettecoleman.com/ Edit this on Wikidata

Jazz Rhydd

golygu

Mae'r term Jazz Rhydd yn deillio o'i albwm Free Jazz: A Collective Improvisation (1960). Roedd ei waith arloesol yn aml yn rhoi'r gorau i'r cyfansoddiad ar sail cytgord, tonyddiaeth, newidiadau cordiau, a rhythm sefydlog oedd i'w clywed mewn Jazz cynharach. Yn lle hynny, pwysleisiodd Coleman ddull arbrofol o improf wedi'i wreiddio mewn chwarae ensemble a geiriau'r Blues.[2] Galwodd y beirniad Thom Jurek o AllMusic.com Coleman yn "un o'r ffigurau mwyaf annwyl a dadleuol yn hanes Jazz", gan nodi, er ei fod "bellach yn cael ei ddathlu fel arloeswr di-ofn ac athrylith, roedd yn cael ei ystyried i ddechrau gan gyfoedion a beirniaid fel gwirion, niwsans a hyd yn oed twyll".[3]

Gyrfa

golygu

Wedi'i eni a'i fagu yn Fort Worth, Texas, dysgodd Coleman ei hun i chwarae'r sacsoffon pan oedd yn ifanc. Dechreuodd ei yrfa gerddorol yn chwarae mewn grwpiau R&B a Bebop lleol. Ym 1958 recordiodd Coleman ei albwm cyntaf, Something Else!!!, a oedd yn cynnwys yr trwmpedwr Don Cherry a'r drymiwr Billy Higgins. Ffurfiodd y tri cherddor, ynghyd â'r basydd Charlie Haden, fand yn ddiweddarach, ac roedd recordiadau clasurol y pedwarawd yn cynnwys The Shape of Jazz to Come (1959) a Change of the Century (1960). Symudodd Coleman i Efrog Newydd, lle cododd ei syniadau radical o strwythur ac improf cryn stwr a dadalu. [4] [5]

Roedd y recordiau yma a’r rhai nesaf ar ddechrau'r 1960au yn dylanwadu'n fawr ar gyfeiriad Jazz dros y blynyddoedd wedyn. Daeth ei gyfansoddiadau Lonely Woman a Broadway Blues yn safonau cynnar pwysig Jazz Rhydd.

Yng nghanol y 1960au, gadawodd Coleman Label Atlantic am labeli fel Blue Note a Columbia Records, a dechreuodd berfformio gyda'i fab ifanc Denardo Coleman ar y drymiau. Dysgodd Coleman ei hun i chwarae'r ffidil a'r utgorn, gan ddefnyddio technegau radicalaidd ac anarferol. Gweithiodd ar gyfansoddiadau symffonig gyda'i albwm Skies of America yn 1972, yn cynnwys Cerddorfa Symffoni Llundain. Yng nghanol y 1970au, ffurfiodd y grŵp Prime Time yn symud i gyfeiriad Jazz-Funk trydan a'i syniad o gerddoriaeth harmolodig.

Erbyn y 1970au roedd well ganddo ganolbwyntio ar gyfansoddi na pherfformio. Ei gyfansoddiad estynedig mwyaf nodedig yw'r gyfres Sky of America, a recordiwyd ym 1972 gan Gerddorfa Symffoni Llundain gyda Coleman ar sacsoffon alto. Wedi'i ddylanwadu gan ei brofiad o chwarae improf gyda cherddorion Rif o Foroco ym 1973, ffurfiodd Coleman fand trydan o'r enw Prime Time, yr oedd ei gerddoriaeth yn gyfuniad o rythmau roc gydag improf ar y cyd heb harmoni. Perfformiodd gyda'r band tan y 1990au.

Yn 1995, sefydlodd Coleman a'i fab Denardo label recordio Harmolodic. Derbyniodd ei albwm Sound Grammar Wobr Pulitzer am Gerddoriaeth yn 2006, gan wneud Coleman ond yr ail gerddor Jazz erioed i dderbyn yr anrhydedd. [6]


Disgograffi

golygu

Fel arweinydd band

golygu

Albwms stiwdio

golygu
  • 1958: Something Else!!!! (Contemporary Records|Contemporary, 1958)
  • 1959: Tomorrow Is the Question! (Contemporary, 1959)
  • 1959: The Shape of Jazz to Come (Atlantic Records|Atlantic, 1959)
  • 1959: Change of the Century (Atlantic, 1960)
  • 1960: This Is Our Music (Ornette Coleman album)|This Is Our Music (Atlantic, 1961)
  • 1960: Free Jazz: A Collective Improvisation|Free Jazz (Atlantic, 1961)
  • 1961: Ornette! (Atlantic, 1962)
  • 1961: Ornette on Tenor (Atlantic, 1962)
  • 1965: Chappaqua Suite (Columbia, 1966)
  • 1966: The Empty Foxhole (Blue Note Records|Blue Note, 1966)
  • 1968: New York Is Now! (Blue Note, 1968)
  • 1968: Love Call (album)|Love Call (Blue Note, 1971)
  • 1971: Science Fiction (Ornette Coleman album)|Science Fiction (Columbia, 1972)
  • 1972: Skies of America (Columbia, 1972)
  • 1973-75: Dancing in Your Head (A&M, 1977)
  • 1977: Soapsuds, Soapsuds (Artists House, 1977)
  • 1976: Body Meta (Artists House, 1978)
  • 1979: Of Human Feelings (Antilles, 1982)
  • 1985: Song X (Geffen, 1986)
  • 1987: In All Languages (Caravan of Dreams, 1987)
  • 1988: Virgin Beauty (Portrait, 1988)
  • 1992: Naked Lunch (film)#Music|Naked Lunch with Howard Shore, The London Philharmonic Orchestra (Milan, 1992) – soundtrack
  • 1995: Tone Dialing (Harmolodics|Harmolodic/Verve Records|Verve, 1995)
  • 1996: Sound Museum: Hidden Man (Harmolodic/Verve, 1996)
  • 1996: Sound Museum: Three Women (Harmolodic/Verve, 1996)

Albwms Byw

golygu
  • Town Hall, 1962 (ESP Disk, 1965) – rec. 1962
  • At the Golden Circle Stockholm|At the "Golden Circle", Vol. 1 & 2 (Blue Note, 1966) – rec. 1965
  • An Evening with Ornette Coleman (Polydor International, 1967) – rec. 1965
  • The Music of Ornette Coleman|The Music of Ornette Coleman - Forms & Sounds (RCA Victor, 1967)
  • Ornette at 12 (Impulse!, 1968)
  • Friends and Neighbors: Live at Prince Street (Flying Dutchman, 1972) – rec. 1970
  • Crisis (Ornette Coleman album)|Crisis (Impulse!, 1972) – rec. 1969
  • Opening the Caravan of Dreams (Caravan of Dreams, 1985)
  • Prime Design/Time Design (Caravan of Dreams, 1985)
  • Jazzbühne Berlin '88 (Repertoire, 1990) – rec. 1988
  • The Belgrade Concert (Jazz Door, 1995) – rec. 1971
  • Colors: Live from Leipzig (Harmolodic/Verve, 1997) – rec. 1996
  • The Love Revolution (Gambit, 2005) – rec. 1968; music previously issued on Live In Milano 1968 and The Unprecedented Music of Ornette Coleman
  • Sound Grammar (Sound Grammar, 2006) – rec. 2005
  • Live in Paris 1971 (Jazz Row, 2007) – rec. 1971
  • New Vocabulary (System Dialing, 2014) - rec. 2009

Amlgyfrannog

golygu
  • The Art of the Improvisers (Atlantic, 1970) – rec. 1959-61
  • Twins (Ornette)|Twins (Atlantic, 1971) – rec. 1961
  • To Whom Who Keeps a Record (Atlantic, 1975) – rec. 1959-60
  • Who's Crazy? Vol. 1 & 2 (Atmosphere, 1979) – rec. 1966
  • Broken Shadows (Columbia, 1982) – rec. 1971
  • Beauty Is a Rare Thing (Rhino/Atlantic, 1995)
  • The Complete Science Fiction Sessions (Columbia, 2000)
  • The Ornette Coleman Legacy (Atlantic, 2018) – rec. 1960-61

Cyfrannau

golygu

Gyda Paul Bley

  • 1958: Live at the Hilcrest Club 1958 (Inner City, 1976)
  • 1958: Coleman Classics Volume 1 (Improvising Artists, 1977)

Gyda Charlie Haden

  • 1976: Closeness (album)|Closeness (Horizon, 1976)
  • 1976: The Golden Number (A&M, 1977)

Gyda Jamaaladeen Tacuma

  • 1983–84: Renaissance Man (Gramavision, 1984)
  • 2010: For the Love of Ornette (Jazzwerkstatt, 2010)

Gydag eraill

  • Geri Allen, Eyes in the Back of Your Head (Blue Note, 1997)
  • Louis Armstrong, Louis Armstrong and His Friends (Flying Dutchman/Amsterdam, 1970)
  • Joe Henry, Scar (Joe Henry album)|Scar (Mammoth, 2001)
  • Jackie McLean, New and Old Gospel (Blue Note, 1968) – rec. 1967
  • Yoko Ono, Yoko Ono/Plastic Ono Band on the track "AOS" (Apple, 1970)
  • Lou Reed, The Raven (Lou Reed album)|The Raven (RCA, 2003)
  • Gunther Schuller, Jazz Abstractions (Atlantic, 1960)
  • Bob Thiele, Head Start (Flying Dutchman, 1967)
  • James Blood Ulmer, Tales of Captain Black (Artists House, 1978)
  • Sonny Rollins, Road Shows, Vol. 2 (Doxy, 2011)


Cyfeiriadau

golygu
  1. ↑ Ratliff, Ben (June 11, 2015). "Ornette Coleman, Saxophonist Who Rewrote the Language of Jazz, Dies at 85". The New York Times.
  2. ↑ Mandell, Howard. "Ornette Coleman, Jazz Iconoclast, Dies At 85". NPR Music. Retrieved January 12, 2023.
  3. ↑ Jurek, Thom. "Ornette Coleman". AllMusic. Retrieved August 14, 2018.
  4. ↑ Fordham, John (June 11, 2015). "Ornette Coleman obituary". The Guardian. Retrieved December 16, 2018.
  5. ↑ Hellmer, Jeffrey; Lawn, Richard (May 3, 2005). Jazz Theory and Practice: For Performers, Arrangers and Composers. Alfred Music. pp. 234–. ISBN 978-1-4574-1068-0. Retrieved December 15, 2018.
  6. ↑ "2007 Pulitzer Prizes". Pulitzer.org.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ornette_Coleman&oldid=13269983"