Papyrws

(Ailgyfeiriad o Papyrus)

Deunydd i ysgrifennu arno sy'n debyg i bapur yw papyrws. Mae wedi'i wneud o graidd coesau'r planhigyn papyrws, Cyperus papyrus, sy'n tyfu mewn dŵr bas ac sy'n frodor o Affrica. Yn yr Henfyd byddai dalennau o'r deunydd yn cael eu huno i ffurfio sgroliau, a oedd yn cyflawni swyddogaeth llyfrau bryd hynny.

Papyrws
Mathdeunydd planhigion, deunydd ysgrifennu paleograffig, deunydd peintio Edit this on Wikidata
CynnyrchCyperus papyrus Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia
Dogfen (bil gwerthiant) a ysgrifennwyd yn Hen Roeg ar bapyrws (126 OC)

Roedd papyrws yn cael ei ddefnyddio yn yr Hen Aifft ers o leiaf 2550 CC.[1] Arferai'r planhigyn papyrws fod yn doreithiog ledled delta Afon Nîl. Defnyddiodd Eifftiaid yr Henfyd y deunydd nid yn unig i ysgrifennu arno, ond i wneud rhaff, matiau, sandalau, basgedi a hyd yn oed cychod.

Roedd papyrws yn rhad ac yn hawdd i'w wneud, ond roedd yn fregus ac yn hawdd i'w ddifrodi.[2] Yn y pen draw, cafodd ei ddisodli fel deunydd ysgrifennu gan femrwn ac yn ddiweddarach gan bapur.

Cyfeiriadau

golygu
  1. Pierre Tallet, "Ayn Sukhna and Wadi el-Jarf: Two newly discovered pharaonic harbours on the Suez Gulf", British Museum Studies in Ancient Egypt and Sudan 18 (2012): 147–68; adalwyd 3 Mehefin 2021
  2. Thomas F. X. Noble (9 Chwefror 2004). Noble-Western Civilization: The Continuing Experiment (yn Saesneg). Houghton Mifflin. t. 14. ISBN 978-0-618-43277-6.
 
Cyperus payrus, y planhigyn payrws yn tyfu yn Sisili