Penrhyn Coolera

Rhybudd!

Mae angen cywiro iaith yr erthygl hon.
Beth am fynd ati i'w chywiro?

Dyma restr o erthyglau i'w cywiro: Tudalennau â phroblemau ieithyddol.

Penrhyn Cúil lorra ( Irish </link></link> Penrhyn ym Mae Sligo/Cuan Shligigh, Sir Sligo/Sligeach, Iwerddon yw ^[1] . Hi yw penrhyn mwyaf poblog Sir Sligo, a'r ail-fwyaf yn ôl arwynebedd tir. Y prif ganolfannau poblogaeth yn Coolera yw tref arfordirol Strandhill/An Leathros ar ei lan orllewinol, a Magheraboy/An Machair Búi, un o faestrefi tref Sligo .

Nodweddir y penrhyn gan rwydwaith helaeth o feddrodau Megalithig a Neolithig, carneddau a chylchgeyrydd wedi'u gwasgaru ar draws ei dirwedd. Mae Cyfadeiladau Megalithig Carrowmore yn dyddio'n ôl i'r 4ydd mileniwm CC, ac mae'n un o'r cyfadeiladau megalithig mwyaf yn Iwerddon. Mae beddrod 30,000 tunnell y Frenhines Médb, a elwir yn Miosgán Médhbh, yn eistedd ar ben mynydd Knocknarea/Cnoc na Riabh ac i'w weld yn glir o lawer o ogledd Sligo, gan ei wneud yn un o dirnodau mwyaf adnabyddus y sir. Gyda'i gilydd, mae Cyngor Sir Sligo wedi gwneud cais i'r rhwydwaith hwn o henebion gael ei gydnabod fel Safle Treftadaeth y Byd UNESCO. ^[2]

Yn wahanol i'w hanes hynafol, dim ond yn yr 20fed ganrif y sefydlwyd prif anheddiad y penrhyn, An Leathros. Cyn hyn, ymgartrefodd pobl leol yn fewndirol oherwydd dyfalbarhad tywod a chwythwyd gan y gwynt ar hyd yr ardaloedd arfordirol. Ym 1895 prynodd Benjamin Murrow, brodor o Belfast/Béal Feirste, dir ar arfordir gorllewinol Coolera. Mewn ymgais i ddenu ymwelwyr i’r ardal, adeiladodd ffordd o’r pentref mewndirol i’r môr, ac roedd wedi adeiladu baddondy a gwesty erbyn 1913. Y ffordd hon, a redai i fyny'r allt o lan y traeth i'r pentref, a roddodd yr enw i'r dref, Strandhill/An Leathros. ^[3] Heddiw, mae'r dref yn un o brif gyrchfannau twristaidd Sligo, ac mae'n cynnwys llawer o westai, bariau, ysgolion syrffio a chwrs golff. Dechreuwyd adeiladu’r Ganolfan Ragoriaeth Syrffio Genedlaethol yn y dref yn 2019. ^[4]

Yn yr 20fed ganrif gwelwyd twf gorllewinol tref Sligo, ac mae ardal faestrefol Magheraboy/An Machair Búi hefyd ar Benrhyn Coolera. Mae ffordd yr R292 yn dolennu o amgylch arfordir y penrhyn, ac yn cysylltu An Leathros â thref Sligo/Sligeach a Ballysadare/Baile Easa Dara .