Pumawd chwyth
Ensemble cerddorol sy'n cynnwys pum chwaraewr o offerynnau gwynt – sef ffliwt, obo, clarinét, basŵn a chorn Ffrengig – yw pumawd chwyth. Defnyddir yr enw hefyd i gyfeirio at gyfansoddiad a ysgrifennwyd i'w berfformio gan grŵp o'r fath.
| Enghraifft o'r canlynol | type of musical group  |
|---|---|
| Math | quintet |
| Yn cynnwys | ffliwt, obo, clarinét, corn Ffrengig, basŵn |
Yn wahanol i'r pedwarawd llinynnol, lle mae offerynnau o'r un teulu'n ymdoddi gyda'i gilydd, mae'r offerynnau mewn pumawd gwynt yn wahanol iawn i'w gilydd yn sylweddol yn y tonau cerddorol a'u dull o gynhyrchu sain. Mae'r amrywiaeth hon wedi cynnig cyfleoedd a heriau i gyfansoddwyr cerddoriaeth siambr, ac mae llawer o gyfansoddwyr pwysig – yn enwedig yn yr 20g – wedi rhoi cynnig ar gyfansoddi ar gyfer yr ensemble.
Gan ddechrau ym 1811, ysgrifennodd Anton Reicha 24 pumawd gwynt, y rhain, ynghyd â'r naw pumawd gan Franz Danzi, a sefydlodd y genre. Roedd yr ffurf yn llai poblogaidd gyda chyfansoddwyr rhamantaidd yn ddiweddarach yn y 19g, ond cael ei dyledus barch yn yr 20g.
