Pupienus

Marcus Clodius Pupienus Maximus (c.164 – 238) oedd ymerawdwr Rhufain am gyfnod byr yn 238.

Pupienus
Ganwyd	2 g  Rhufain
Bu farw	29 Gorffennaf 238  Rhufain
Dinasyddiaeth	Rhufain hynafol
Galwedigaeth	gwleidydd
Swydd	ymerawdwr Rhufain, seneddwr Rhufeinig, Praefectus urbi
Tad	Marcus Pupienus Maximus
Mam	Clodia Pulchra, Pescennia Marcellina
Priod	Sextia Cethegilla
Plant	Tiberius Clodius Pupienus Pulcher Maximus, Marcus Pupienus Africanus

Yn ôl rhai haneswyr yr oedd Pupienus yn aelod o deulu'r Claudiaid. Dechreuodd ei yrfa dan yr ymerawdwr Septimius Severus a bu'n rhaglaw un o daleithiau Germania ac yn Asia Leiaf. Bu'n gonswl yn 217 a 234 ac yn gyfrifol am weinyddu dinas Rhufain o 230 ymlaen. Pan wrthryfelodd y ddau Gordian yn erbyn Maximinus Thrax yr oedd yn aelod o'r cyngor oedd yn gyfrifol am amddiffyn Italia. Wedi marwolaeth Gordian I a Gordian II enwodd y Senedd ef yn ymerawdwr ar y cyd a Balbinus.

Nid oedd gan y ddau ymerawdwr lawer o ymddiried yn ei gilydd, ac nid oedd yr un o'r ddau yn boblogaidd ymysg y dinasyddion. Cymerodd Pupienus y cyfrifoldeb am wrthwynebu llengoedd Maximinus tra gofalai Balbinus am weinyddu'r wladwriaeth. Cyn i Pupienus orffen ei baratoadau, clywodd fod Maximinus wedi ei ladd gan ei filwyr ei hun. Dychwelodd Pupienus i Rufain fel concwerwr, gan waethygu'r berthynas rhyngddo ef a'i gyd-ymerawdwr ymhellach.

Ers ei gyfnod yn raglaw yn Germania, yr oedd Pupienus yn cadw gwarchodlu o Germaniaid o'i gwmpas. Cymerodd Gard y Praetoriwm hyn fel sarhad, a rhuthrasant i mewn i'r palas a lladd y ddau ymerawdwr. Cyhoeddwyd Gordian III, ŵyr Gordian I, yn ymerawdwr.

Rhagflaenydd: Gordian I a Gordian II

Ymerawdwr Rhufain 238 gyda Balbinus

Olynydd: Gordian III