Ardal ym Mharis, prifddinas Ffrainc, yw'r Quartier latin neu yn Gymraeg yr Ardal Ladinaidd[1] a fu'n hafan i fyfyrwyr ac ysgolheigion, cerddorion ac arlunwyr ers mil o flynyddoedd. Lleolir ger La Rive Gauche, hynny yw "Glan Chwith" Afon Seine, yn y 5ed arrondissement ac yng ngogledd a dwyrain y 6ed arrondissement.

Quartier latin
Mathcymdogaeth Edit this on Wikidata
Enwyd ar ôlLladin Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
LleoliadParis Edit this on Wikidata
SirParis Edit this on Wikidata
GwladBaner Ffrainc Ffrainc
Cyfesurynnau48.85°N 2.3425°E Edit this on Wikidata
Map

Gellir olrhain hanes yr ardal wreiddiol yn ôl i'r flwyddyn 52 CC, dyddiad sefydlu'r ddinas Lutetia gan y Rhufeiniaid. Tyfodd y ddinas a elwid yn hwyrach Paris o amgylch yr ardal hon. Saif rhai o'r adeiladau Rhufeinig hyd heddiw, gan gynnwys yr amffitheatr a'r baddondai. Cyfeiria'r enw Quartier latin at y Lladin, iaith y prifysgolion a'r Eglwys yn ystod yr Oesoedd Canol. Y Sorbonne, ysgol ddiwinyddol Prifysgol Paris, oedd yr adeilad academaidd cyntaf o nod yn yr ardal a sefydlwyd tua 1253. Yn y canrifoedd ers hynny sefydlwyd sawl prifysgol, coleg, ac ysgol o amgylch y Sorbonne. O ganlyniad i'r niferoedd mawr o fyfyrwyr a drigai yno, datblygodd diwylliant ysgolheigaidd ond hefyd awyrgylch bywiog sy'n goroesi heddiw yn y siopau llyfrau a thafarnau ar hyd y strydoedd cul. Bellach mae'r ardal yn llawn caffis a bistros yn ogystal â chanolfannau adloniant megis y Comédie Française. Ymhlith yr adeiladau hanesyddol eraill mae'r Pantheon (beddrod Victor Hugo, Voltaire ac Emile Zola), parciau Jardin du Luxembourg a Jardin des Plantes, yr amgueddfa ganoloesol a'r amgueddfa natur.

Golygfa'r Sefydliad Eigioneg ar gornel Rue Sant-Jacques a Rue Gay-Lussac.

Lleolir y Quartier latin yn agos i ddwy ardal arall La Rive Gauche sy'n ganolfannau deallusol a chreadigol: Faubourg Saint-Germain, a fu'n gymdogaeth aristocrataidd yn hanesyddol; a Montparnasse, sy'n enwog am ei chaffis, ei mynwent, a'i chladdgelloedd. Mae'r tair ardal hon i gyd yn gartref i fyfyrwyr ac academyddion hyd heddiw, er bod rhai yn pryderu bod y cylch yn colli ei hunaniaeth yn sgil boneddigeiddio a thwristiaeth.

Cyfeiriadau

golygu
  1. Geiriadur yr Academi, [latin: the Latin Quarter].