Rheilffordd danddaearol Glasgow

Mae Rheilffordd danddaearol Glasgow (Gaeleg: Fo-thalamh Ghlaschu; Sgoteg: Glesga Subway; Saesneg: Glasgow Subway) yn rheilffordd yn Glasgow, Yr Alban. Agorwyd y rheilffordd ar 14 Rhagfyr 1896, un o reilffyrdd tanddaearol hynal y byd. Mae'r rheilffordd yn ffurfio cylch ynghanol y ddinas, ac mae ei drenau'n mynd yn y 2 gyfeiriad. Mae 15 o orsafoedd, ac mae’r cylch yn cymryd 24 munud. Lled y traciau yw 1219 mm (4 troedfedd) ac mae hyd y cylch 15.2 cilometr (9.5 milltir).

Rheilffordd danddaearol Glasgow

Math	trafnidiaeth gyflym awtomataidd
Agoriad swyddogol	14 Rhagfyr 1896
Sefydlwyd	14 Rhagfyr 1896
Daearyddiaeth
Lleoliad	Glasgow
Sir	Dinas Glasgow
Gwlad	Yr Alban
Cyfesurynnau	55.8616°N 4.2832°W
Nifer y teithwyr	12,700,000
Rheolir gan	Strathclyde Partnership for Transport
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Hanes

Adeiladwyd y rheilffordd dros gyfnod o pum mlynedd, yn costio £1.5 miliwn. Roedd gan ddim ond Llundain a Budapest reilffyrdd tanddaearol cyn 1896. Caewyd y rheilffordd ar y diwrnod cyntaf oherwydd damwain; ail-agorwyd y rheilffordd ym mis Ionawr 1897. Defnyddiwyd y rheilffordd gan dros 9 miliwn o deithwyr yn ystod ei blwyddyn gyntaf.

Tynnwyd ei cherbydau gan gablen hyd at 1935 pan ddaeth y rheilffordd yn un drydanol.

Dyma fap y rheilffordd yn 1965. Erbyn hyn, Mae 'Merkland Street' wedi dod yn 'Kelvinhall', a 'Copland Road' yn 'Ibrox':

Map y rheilffordd yn 1965. Erbyn hyn, Mae 'Merkland Street' wedi dod yn 'Kelvinhall', a 'Copland Road' yn 'Ibrox'

Gorsafoedd

Heol y Bont

Agos at Academi 02, Citizen’s Theatre

Gorsaf reilffordd Heol y Bont

Heol Buchanan

Agos at orsaf reilffordd Heol y Frenhines, Gorsaf bws Buchanan, Galeriau Buchanan.

Cessnock

Agos at Ganolfan Gwyddoniaeth Glasgow, IMAX Glasgow, Canolfan SEC.

Gorsaf danddaearol Cessnock

Cowcaddens

Agos at Ysgol y Celfydyddau Glasgow,, Theatr Ffilm Glasgow, Plas Tenement.

Gorsaf danddaearol Cowcaddens

Govan

Agos at Ysbytai Prifysgol Brenhines Elizabeth, Hen Eglwys Plwyf Govan.

Hillhead

Agos at erddi Botaneg Glasgow, Prifysgol Glasgow.

Ibrox

Agos at Stadiwm Ibrox, Canolfan Dringo Glasgow, Parc Bellahouston.

Kelvinbridge

Agos at Parc Kelvingrove, Clwb Comedi The Stand.

Kelvinhall

Agos at Arena Rhwngwladol Kelvinhall, Amgueddfa Kelvingrove.

Partick

Agos at orsaf reilffordd Partick, Gorsaf Bws Partick, Amgueddfa Riverside.

Partick

Heol Shields

Agos at Amgueddfa Ysgol Heol Scotland.

St. Enoch

Agos at orsaf reilffordd Canolog , Canolfan Sant Enoch.

Gorsaf danddaearol St Enoch

St. George’s Cross

Agos at Lyfrgell Mitchell.

Dolen allanol

• Gwefan SPT (Strathclyde Partnership for Transport)