Rhys Lewis

nofel o 1885 gan Daniel Owen; y nofel sylweddol cyntaf a ysgrifennwyd yn yr iaith Gymraeg

Nofel gan Daniel Owen yw Hunangofiant Rhys Lewis, Gweinidog Bethel. Fe'i cyhoeddwyd gyntaf yn 1885, ac yn ddiweddar mae wedi ei haddasu ar gyfer y teledu.

Rhys Lewis
Clawr yr argraffiad diweddaraf o Rhys Lewis
Enghraifft o:gwaith llenyddol Edit this on Wikidata
AwdurDaniel Owen
GwladCymru
IaithCymraeg
Dyddiad cyhoeddi1885 Edit this on Wikidata
GenreNofel
Statws hawlfraintparth cyhoeddus, parth cyhoeddus Edit this on Wikidata

Cynllun

golygu

Ysgrifennir y nofel hon yn y person cyntaf, yn croniclo hunangofiant Rhys ers ei ddyddiau cyntaf. Mae bywyd yn galed i Rhys, ac mae llu o brofedigaethau yn taro'i deulu a'i gymuned. Trwythir Rhys yn drwyadl mewn Methodistiaeth gan ei fam, a chyda chymorth ambell gyfaill fe ddaw yn weinidog Bethel.

Cymeriad hoffus arall yw Wil Bryan, ychydig yn hŷn na Rhys, a'i gyfaill pennaf. Lle mae Rhys yn ymdrechu i ymddwyn yn gywir, mae Wil yn llawn direidi, ond rhywsut fe welwn fod Wil, erbyn diwedd y llyfr, wedi llwyddo mewn bywyd.

Mae ochr dywyll i'r nofel, a dydy pechod a drygioni perthnasau eraill yn y cysgodion byth yn bell i ffwrdd. Mae iselder ysbryd a phruddglwyf yn treiddio drwy'r hanes.

Cymeriadau

golygu
  • Abel Huws, patrwm o flaenor traddodiadol, cadarn a di-lol.

Llyfryddiaeth

golygu
  • Rhys Lewis (Hughes a'i Fab, Wrecsam, 1885)
    • Ailgyhoeddwyd gan Hughes a'i Fab yng 'Nghyfres Clasuron Hughes', Hydref 2002

Cyfeiriadau

golygu