Tŵr Tatlin

Tŵr Tatlin, neu'r prosiect ar gyfer y Cofeb i'r Drydedd Rhyngwladol (1919–20),^[1] oedd yn gynllun i godi tŵr anferth gan yr arlunydd a phensaer Rwsaidd Vladimir Tatlin, na chafodd erioed ei adeiladu ^[2]. Bwriad Tatlin oedd i godi’r tŵr ym Mhetrograd (St. Petersburg yn awr) yn dilyn y Chwyldro Bolsieficaidd yn 1917, fel pencadlys i'r mudiad comiwnyddol y Comintern (y Drydedd Rhyngwladol).

Cynlluniau

Yn dilyn chwyldro Rwsia cynigiodd Vladimir Tatlin gynlluniau i adeiladu tŵr steil lluniadaeth (constructivist) i'w adeiladu o ddefnyddiau diwydiannol: haearn, gwydr a dur. Yn ei ddefnyddiau, siâp a'i ddefnydd, roedd i fod yn symbol blaenllaw o fodernedd ac yn llawer uwch na Thŵr Eiffel ym Paris. Prif ffurf y tŵr oedd dwbl droell oedd i godi hyd at 400 medr o uchder ^[3] oedd i gludo'r ymwelwyr gyda chymorth amryw o ddyfeisiadau mecanyddol. Y prif fframwaith oedd i gynnwys pedwar strwythur geometreg grog. Y bwriad oedd i'r strwythurau hyn troi ar wahanol raddfeydd o gyflymdra.

Wrth droed y tŵr oedd ciwb, i fod yn lleoliad darlithoedd, cynadleddau a chyfarfodydd deddfwriaethol, ac i droi’n gylch cyfan mewn blwyddyn gron.
Uwchben y ciwb oedd pyramid llai, i fod yn gartref i weithgaredd llywodraethol ac i droi yn gylch cyfan mewn mis.
Uwchben eto oedd silindr llai eto, i fod y ganolfan wybodaeth yn darlledu newyddion a maniffestos trwy delegraff, radio ac uchelseinydd, ac oedd i droi unwaith y diwrnod.
Ar ben y tŵr, oedd hemisffer (siap hanner pêl) llai beth eto, i fod ar gyfer offer radio.
Roedd hefyd cynlluniau i osod sgrin enfawr awyr agored ar y silindr ar gyfer porsictio delweddau, roedd hefyd bwriad brosiectio delweddau ar draws y cymylau o ben y tŵr.^[4]

Model Tŵr Tatlin o flaen Academi Frenhinol y Celfyddydau, Llundain.

Asesiadau

Hyd yn oed petai'r cyflenwad enfawr o ddur wedi bod ar gael yn Rwsia ar y pryd (roedd y wlad yn dioddef argyfwng economaidd, prinder adnoddau sylfaenol a helyntion gwleidyddol), mae amheuaeth ddifrifol a oedd yr adeilad yn ymarferol o gwbl.^[4]

Roedd y tŵr i fod i gynrychioli gobeithion y wlad ^[3] ac i herio'r Tŵr Eiffel i fod yn brif symbol y byd modern.^[5] Galwodd yr ysgrifennwr Sofietaidd Viktor Shklovsky yr adeilad yn "gynnyrch dur, gwydr a chwyldro " ^[3]

Modelau

Mae modelau Tŵr Tatlin yn yr Amgueddfa Gelf Fodern yn Stockholm, Sweden, yn Oriel Tretyakov, Moscow, ac yn y Musée National d'Art Moderne yn y Centre Georges Pompidou, Paris. Cafodd model 1:42 ei adeiladu yn yr Academi Frenhinol y Celfyddydau yn Llundain, Tachwedd 2011.

Ffynonellau

Art and Literature under the Bolsheviks: Volume One – The Crisis of Renewal Brandon Taylor, Pluto Press, London 1991
Tatlin, edited by L.A. Zhadova, Thames and Hudson, London 1988
Concepts of Modern Art, edited by Nikos Stangos, Thames and Hudson, London 1981
Vladimir Tatlin and the Russian avant-garde, John Milner, Yale University Press, New Haven 1983
Nikolai Punin. The Monument to the Third International Archifwyd 2015-11-20 yn y Peiriant Wayback, 1920

Cyfeiriadau

↑ Honour, H. and Fleming, J. (2009) A World History of Art. 7th edn. London: Laurence King Publishing, p. 819. ISBN 9781856695848
↑ Janson, H.W. (1995) History of Art. 5th edn. Revised and expanded by Anthony F. Janson. London: Thames & Hudson, p. 820. ISBN 0500237018
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 Ching, Francis D.K., et al. (2011). Global History of Architecture. 2nd edition. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, Inc., p. 716.
↑ ^4.0 ^4.1 Grey, Camilla (1986). The Russian Experiment in Art. London: Thames & Hudson.
↑ Hughes, L. (2010). "Art—Russia" in W. H. McNeill, J. H. Bentley, D. Christian, R. C. Croizier, J. R. McNeill, H. Roupp, & J. P. Zinsser (Eds.), Berkshire Encyclopedia of World History (2nd ed., Vol. 1, pp. 259–267). Great Barrington, MA: Berkshire Publishing, p. 266.

Dolenni allanol

Tatlin's Tower and the World Archifwyd 2010-12-31 yn y Peiriant Wayback — Gwefan grŵp o alunwyr ar brosiect Tŵr Tatlin ar raddfa llawn.
Tatlin's Tower – The Monument to the Third International Moscow Location Archifwyd 2012-02-17 yn y Peiriant Wayback – model 3D o Dŵr Tatlin

Architecture and the Russian Avant-garde (Pt 2 Tatlins Tower) ar YouTube – gan ddefnyddio graffics cyfrifiadurol, hen luniau a ffilm a lleoliadau ym Moscow, mae'r ffilm yn dangos cyfraniad Tatlin i bensaernïaeth y byd a sut oedd y Tŵr i fod edrych ym Moscow os oedd wedi ei adeiladu; gan Michael Craig; 3:37.
Tŵr Tatlin ffilm fer ar YouTube – ffilm gan Lutz Becker; 3:40.
Tatlin Tower Hometree in Parliament Square – Fideo o animeiddio 3D o Dŵr Tatlin posib yn Llundain ar Ddiwrnod Rhyngwladol y Gweithwyr, Sadwrn 1 Mai 2010; gan Tim Dalinian Jones; 1:20.

[HF-1] Honour, H. and Fleming, J. (2009) A World History of Art. 7th edn. London: Laurence King Publishing, p. 819. ISBN 9781856695848

[Janson-2] Janson, H.W. (1995) History of Art. 5th edn. Revised and expanded by Anthony F. Janson. London: Thames & Hudson, p. 820. ISBN 0500237018

[Ching_2011,_716-3] 3.0 ^3.1 ^3.2 Ching, Francis D.K., et al. (2011). Global History of Architecture. 2nd edition. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons, Inc., p. 716.

[Gray1986-4] 4.0 ^4.1 Grey, Camilla (1986). The Russian Experiment in Art. London: Thames & Hudson.

[5] Hughes, L. (2010). "Art—Russia" in W. H. McNeill, J. H. Bentley, D. Christian, R. C. Croizier, J. R. McNeill, H. Roupp, & J. P. Zinsser (Eds.), Berkshire Encyclopedia of World History (2nd ed., Vol. 1, pp. 259–267). Great Barrington, MA: Berkshire Publishing, p. 266.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]