Cwm yn ardal Alpaidd Lombardia yn Yr Eidal yw Val Camonica. Gorwedd yn rhan uchaf dyffryn Afon Oglio, i fyny'r afon o Lyn Iseo. Mae'r rhan fwyaf o'r cwm yn rhan o dalaith Brescia.

Val Camonica
Mathdyffryn Edit this on Wikidata
Roh-putèr-Val Chamuongia.ogg, Roh-vallader-Val Chamuongia.ogg Edit this on Wikidata
Poblogaeth115,221 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolLombardian Alps and Prealps Edit this on Wikidata
SirTalaith Brescia, Talaith Bergamo Edit this on Wikidata
GwladBaner Yr Eidal Yr Eidal
Arwynebedd1,347 km² Edit this on Wikidata
GerllawOglio Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau46.0075°N 10.3475°E Edit this on Wikidata
Cadwyn fynyddAdamello-Presanella Alps Edit this on Wikidata
Map

Mae Val Camonica yn enwog fel cartref y casgliad mwyaf o luniau carreg yn yr Eidal is-Alpaidd. Yno y cerfiwyd tua 250,000 o petroglyphiau ar gerrig gan aelodau o lwyth y Camunni o tua 8000 CC ymlaen. Maent yn cynnwys motifau cosmologaidd, ffigurol a chartograffaidd, weithiau'n lluniau unigol ond hefyd yn gyfuniadau o luniau sy'n ffurfio cyfresi anferth o olygfeydd hela a lluniau defodol.

Fe ddaethant i sylw'r byd am y tro cyntaf yn 1909, pan ddarganfu'r daearyddwr Bresciaidd Walter Laeng ddau betroglyph yn Pian del Greppe ger Cemmo. Ers y 1950au mae degau o filoedd o'r lluniau hyn wedi cael eu catalogio fel rhan o brosiect sy'n dal i fynd ymlaen heddiw. Yn 1979 ychwanegodd UNESCO y safle i'w rhestr o luniau ar garreg byd-eang.

Ardal Val Camonica


Parciau o graig celf

golygu
Name Municipality Coordinates Petroglyphs
1. Parco nazionale delle incisioni rupestri di Naquane Capo di Ponte 46°01′32″N 10°20′57″E / 46.02556°N 10.34917°E / 46.02556; 10.34917
2. Parco archeologico nazionale dei Massi di Cemmo Capo di Ponte 46°01′52″N 10°20′20″E / 46.03111°N 10.33889°E / 46.03111; 10.33889
3. Parco archeologico comunale di Seradina-Bedolina Capo di Ponte 46°02′00″N 10°20′29″E / 46.03333°N 10.34139°E / 46.03333; 10.34139
4. Parco archeologico di Asinino-Anvòia Ossimo 45°57′19″N 10°14′47″E / 45.95528°N 10.24639°E / 45.95528; 10.24639
5. Parco comunale delle incisioni rupestri di Luine Darfo Boario Terme 45°53′20″N 10°10′46″E / 45.88889°N 10.17944°E / 45.88889; 10.17944
6. Parco comunale archeologico e minerario di Sellero Sellero 46°03′26″N 10°20′29″E / 46.05722°N 10.34139°E / 46.05722; 10.34139
7. Parco archeologico comunale di Sonico Sonico 46°10′7″N 10°21′20″E / 46.16861°N 10.35556°E / 46.16861; 10.35556
8. Riserva naturale Incisioni rupestri di Ceto, Cimbergo e Paspardo Ceto (Nadro)
Cimbergo
Paspardo
46°01′6″N 10°21′10″E / 46.01833°N 10.35278°E / 46.01833; 10.35278

Llyfryddiaeth

golygu
  • Emmanuel Anati, Camonica Valley (Llundain, 1965). Cyfieithiad o'r Ffrangeg La civilisation du Val Camonica (1960).