Ysbyty Pen-y-Fal
Ysbyty meddwl yn y Fenni, Sir Fynwy, oedd Ysbyty Pen-y-Fal.[1][2]
 | |
| Math | ysbyty, cyn ysbyty  |
|---|---|
| Sefydlwyd |
|
| Daearyddiaeth | |
| Lleoliad | Y Fenni |
| Sir | Sir Fynwy |
| Cyfesurynnau | 51.8242°N 3.0092°W |
 | |
Fel canlyniad i ddeddfwriaeth y County Asylums Act 1845, penderfynwyd adeiladu sefydliad mawr yn y Fenni i wasanaethu anghenion pedair sir – yr hen Sir Fynwy, Sir Frycheiniog, Sir Faesyfed a Swydd Henffordd – dan yr enw'r "Joint Counties' Lunatic Asylum".
Cynlluniwyd y seilam yn yr arddull Gothig gan Thomas Fulljames. Agorodd yn Rhagfyr 1851. I ddechrau roedd ganddo 210 o gleifion mewn 12 ward. Ychwanegwyd asgell clafdy yn 1861, golchdy yn 1875, bloc gweinyddu yn 1883, bloc epileptig yn 1883, a bloc ystafelloedd cysgu ar gyfer gweithwyr ym 1891.
Yn ystod hanner olaf y 19g bu gostyngiad mawr yn nalgylch y seilam. Er hynny, ar ei anterth ar ddiwedd y ganrif roedd ganddo 1,170 o gleifion. Fe'i ailenwyd yn "Monmouthshire Asylum" yn 1897 ac yn "Monmouth Mental Hospital" yn 1930. Daeth yn "Ysbyty Pen-y-Fal" pan grëwyd y Gwasanaeth Iechyd Gwladol yn 1948. Ar ôl cyflwyno polisi Gofal yn y Gymuned ar ddechrau’r 1980au aeth yr ysbyty i gyfnod o ddirywiad ac yn y diwedd daeth i ben yn 1997.
Mae'r prif adeilad yr ysbyty yn adeilad rhestredig Gradd II.[3] Troswyd yr adeilad hwn yn llety moethus gan Redrow plc yn 2001
-
Y Joint Counties' Lunatic Asylum fel y darluniwyd ef yn Hereford Journal, 1850 -
Yr adeilad ar ôl ei drawsnewid yn fflatiau
Cyfeiriadau
golygu- ↑ "Pen-y-Fal", County Asylums; adalwyd 10 Tachwedd 2024
- ↑ "Pen-y-Fal, Psychiatric Hospital; Abergavenny Asylum", Coflein; adalwyd 10 Tachwedd 2024
- ↑ "Parc Pen-y-fal"", British Listed Buildings; adalwyd 10 Tachwedd 2024