Clawdd-coch
Pentrefan yng nghymuned Pendeulwyn, Bro Morgannwg, yw Clawdd-coch[1][2] (hefyd Clawdd Coch neu Clawddcoch). Mae'n gorwedd i'r gogledd-ddwyrain o bentrefan Tredodridge. Mae wedi'i leoli wrth ymyl Clwb Golff Bro Morgannwg a Chastell Hensol.
 | |
| Math | pentrefan  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Pendeulwyn |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.49°N 3.36°W |
| Cod OS | ST055776 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | Jane Hutt (Llafur) |
| AS/au | Alun Cairns (Ceidwadwr) |
 | |
Hanes golygu
Mae Clawdd-coch wedi'i ddogfennu fel lle efo peth bwysigrwydd fel anheddiad Rhufeinig a chredir mai hwn yw lle gorffwys olaf Ostorius.[3][4] Adeiladwyd un o'r ffyrdd sy'n arwain i'r pentref, a elwir yn Via Media, gan y Rhufeiniaid.[3] Bu gwaith toddi plwm a chopr yng nghyffiniau annedd a elwid yn "Dol-y-felin-blwm".[3]
Yng nghanol y 19g, mae'n hysbys bod y pentrefan yn eiddo i Mr Asterley a oedd yn ffermio'r tir yno.[4] Mae'n debyg ei fod yn byw yn yr hyn sy'n cael ei alw bellach Gwesty Clawdd Coch, ffermdy hir a adeiladwyd yn y 1650au. Roedd Ivor Novello yn hoff iawn o'r pentrefan a fyddai'n aml yn treulio penwythnosau yn ymlacio yno, i geisio cael ysbrydoliaeth.[5] Fe'i hadnewyddwyd ym 1988.
Cyfeiriadau golygu
- ↑ "Enwau Lleoedd Safonol Cymru", Comisiynydd y Gymraeg; adalwyd 19 Ebrill 2023
- ↑ British Place Names; adalwyd 20 Ebrill 2023
- ↑ 3.0 3.1 3.2 Collections historical and archeological relating to montgomeryshire and its borders. Llundain. 1884. tt. 37–48.
- ↑ 4.0 4.1 Cambrian Archaeological Association (1851). Archaeologia cambrensis. W. Pickering. t. 144.
- ↑ "Clawdd Coch Guest House - A History". Clawdd Coch guest house. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2020-08-06. Cyrchwyd 2019-03-08.
Trefi
Y Barri · Y Bont-faen · Llanilltud Fawr · Penarth
Pentrefi
Aberogwr · Aberddawan · Aberthin · City · Clawdd-coch · Corntwn · Dinas Powys · Eglwys Fair y Mynydd · Ewenni · Ffontygari · Gwenfô · Larnog · Llanbedr-y-fro · Llancarfan · Llancatal · Llandochau · Llandochau Fach · Llandŵ · Llanddunwyd · Llan-faes · Llanfair · Llanfihangel-y-pwll · Llanfleiddan · Llangan · Llansanwyr · Llwyneliddon · Llyswyrny · Marcroes · Merthyr Dyfan · Ogwr · Pendeulwyn · Pen-llin · Pennon · Pen-marc · Y Rhws · Sain Dunwyd · Saint Andras · Sain Nicolas · Sain Siorys · Sain Tathan · Saint-y-brid · Sili · Silstwn · Southerndown · Trebefered · Trefflemin · Tregatwg · Tregolwyn · Tresimwn · Y Wig · Ystradowen