Mae Paleoanthropoleg (Saesneg: Paleoanthropology; o'r Hen Roeg: παλαιός (palaeos) "hen, hynafol", ἄνθρωπος (anthrōpos) "dyn, dynol" a'r ôl-ddodiad λογία (logia) "astudiaeth"), yn is-ddisgyblaeth (ac yn gyfuniad) o Paleontoleg ac anthropoleg ffisegol, ac yn astudiaeth o sut y ffurfiodd a sut y datblygodd nodweddion dynol. Mae'r maes yn cynnwys ail-greu llinell esblygiad y teulu Hominidae a'r berthynas rhyngddynt drwy astudio ffosiliau megis hen esgyrn, ysgerbydau, olion traed a thystiolaeth debyg o'r Hominidae: cartrefi, arteffactau, offer-llaw carreg ayb.[1][2][3]

Arddangosfa o ffosiliau Hominid yn yr 'Amueddfa Osteoleg yn Ninas Oklahoma, UDA.

Fel y mae technoleg yn datblygu, mae geneteg yn dod yn bwysicach oddi fewn i'r maes hwn, yn enwedig i gymharu strwythurau DNA, ac fel arf ymchwil i berthynas y gwahanol rywogaethau a genera.

Tacsonomeg yr Hominoidau golygu

Uwchdeulu o brimatau yw'r Hominidau sy'n cynnwys llinach yr epaod mawr (neu "epa Affricanaidd") a llinach bodau dynol. Mae'r term "epa Affricanaidd" yn cyfeirio'n unig at y tsimpansî a'r gorila.[4] Ceir cryn anghytundeb rhwng anthropolegwyr ynglŷn â phwy sy'n perthyn i bwy a sut. Mae'r term "hominin" yn cyfeirio at unrhyw genws o fewn y llwyth dynol (Hominini); dyn modern (H. Sapien sapien) yw'r unig un sy'n dal yn fyw heddiw.[5][6]


 
 
 
 
Is-urdd Hominoidae
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Teulu Hominidau
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Isdeulu Homininau
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Llwyth Gorillini
 
 
 
 
 
Llwyth Hominini
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Genws Ardipithecus
 
Genws Australopithecus
 
Genws Paranthropus
 
Genws Kenyanthropus
 
Genws Homo
 

Cyfeiriadau golygu

  1. "Paleoanthropology". Gwasg Prifysgol Rhydychen. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-06-14. Cyrchwyd Hydref 2015. Check date values in: |accessdate= (help)
  2. "paleoanthropology". Dictionary com LLC. Cyrchwyd Hydref 2015. Check date values in: |accessdate= (help)
  3. "Paleoanthropology". New World Encyclopedia. Cyrchwyd 2 Hydref 2015. Italic or bold markup not allowed in: |publisher= (help)
  4. "Hominoid taxonomies 1 August 2001 ScienceWeek". University of California Los Angeles. Cyrchwyd 2 Hydref 2015.
  5. "Paleoanthropology Hominid Family History". Communication Studies, University of California, Los Angeles. Cyrchwyd 2 Hydref 2015.
  6. "Fossil Hominids The Evidence for Human Evolution". Jim Foley. Cyrchwyd 2 Hydref 2015.