Rhanbarth neu 'ymreolaeth' sy'n perthyn i'r Ffindir, yn ne-orllewin y Ffindir yn nwyrain Môr Åland yn y Môr Baltig yw Åland neu Ynysoedd Åland (Swedeg: Åland Skärgård, Ffinneg: Ahvenanmaa). Swedeg yw iaith swyddogol yr ynysoedd.[1] Saif ger aber Gwlff Bothnia. Mae'r casgliad hwn o ysnysoedd yr archipelago, gyda'i gilydd, yn cael eu hystyried fel y rhanbarth lleiaf o Ffindir, ac yn gyfanswm o 0.49% o arwynebedd y Ffindir a 0.50% o'i phoblogaeth.

Åland
Mathrhan o'r Ffindir, endidau tiriogaethol rheolaethol Edit this on Wikidata
PrifddinasMariehamn Edit this on Wikidata
Poblogaeth30,144 Edit this on Wikidata
AnthemÅlänningens sång Edit this on Wikidata
Pennaeth llywodraethKatrin Sjögren Edit this on Wikidata
Iaith/Ieithoedd
  swyddogol
Swedeg Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolGogledd Ewrop, Gwledydd Nordig Edit this on Wikidata
GwladY Ffindir Edit this on Wikidata
Arwynebedd1,582.93 km² Edit this on Wikidata
Uwch y môr129 metr Edit this on Wikidata
GerllawSea of Åland, Archipelago Sea Edit this on Wikidata
Yn ffinio gydaSouthwest Finland, Sir Stockholm, Sir Uppsala, dyfroedd rhyngwladol Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau60.25°N 20°E Edit this on Wikidata
FI-01 Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredolGovernment of Åland Edit this on Wikidata
Corff deddfwriaetholSenedd Aland Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y Llywodraeth
lantråd Edit this on Wikidata
Pennaeth y LlywodraethKatrin Sjögren Edit this on Wikidata
Map
CMC y pen1,194 million € Edit this on Wikidata
ArianEwro Edit this on Wikidata

Y brif ynys yw Fasta Åland ac arni y trig 90% o boblogaeth ymreolaeth Åland[2] a cheir dros 6,500 o ynysoedd eraill i'r dwyrain o Fasta Åland. Rhyngddi â thir mawr Sweden, gorwedd 38 km (24 milltir) o fôr.

Gan mai rhanbarth sy'n ymreoli ei hunan ydyw, mae'r rhan fwyaf o rymoedd deddfwriaethol yn cael eu gweinyddu gan Lywodraeth Åland ei hun, yn hytrach na Llywodraeth y Ffindir.

Geirdarddiad

golygu

Proto-Norweg yw tarddiad yr enw Åland, a'r gair gwreiddiol, mae'n debyg, oedd *Ahvaland sy'n golygu "Y tir a wnaed o ddŵr". Yn Swedeg datblygodd (neu newidiodd y gair yn nhreigl y blynyddoedd) i Åland, sy'n golygu'n llythrennol "Tir afon", er mai pethau digon prin yw afonydd yn naearyddiaeth Åland. Enw Ffinneg yr ynys ydy Ahvenanmaa.[3]

Cyfeiriadau

golygu
  1. (Saesneg) Aland Islands. Encyclopædia Britannica. Adalwyd ar 7 Ionawr 2014.
  2. "The Åland Islands". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-05-09. Cyrchwyd 2015-01-09.
  3. Virrankoski, Pauli. Suomen historia. Ensimmäinen osa. SKS 2001. ISBN 951-746-321-9. Page 59.
  Eginyn erthygl sydd uchod am y Ffindir. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.