Abel Tasman

Morwr, fforiwr a marsiandïwr o'r Iseldiroedd oedd Abel Janszoon Tasman (1603 - 10 Hydref 1659).

Abel Tasman
Ganwyd	1603  Lutjegast
Bu farw	10 Hydref 1659  Jakarta
Dinasyddiaeth	Gweriniaeth yr Iseldiroedd
Galwedigaeth	fforiwr, morwr, awdur
Priod	Unknown, Unknown

Ganed Tasman ym 1603 yn Lutjegast, yn nhalaith Groningen yn yr Iseldiroedd. Y cofnod hanesyddol cyntaf amdano yw ei fod wedi priodi Jannetjie Tjaers ym 1631, pan oedd yn ŵr gweddw yn byw yn Amsterdam. Yn fuan wedyn aeth i weithio i'r VOC (Cwmni India'r Dwyrain yr Iseldiroedd) ac ym 1634 roedd yn fêt ar long yn hwylio o Batavia (Jakarta yn Indonesia bellach).

Ym mis Awst 1642 gyrrwyd Tasman i chwilio am dir yn rhan ddeheuol y Môr Tawel. Ar 24 Tachwedd 1642 gwelodd arfordir yr ynys sydd nawr wedi ei henwi ar ei ôl, Tasmania, er mai "Gwlad van Diemen" y galwodd ef hi, ar ôl Anthony van Diemen, llywodraethwr India'r Dwyrain. Trodd Tasman tua'r dwyrain ac ar 13 Rhagfyr gwelwyd arfordir yr ynysoedd sy'n awr yn dwyn yr enw Seland Newydd. Yr enw a roddodd Tasman i'r ynys oedd Staten Landt. Lladdwyd pedwar o'i wŷr gan nifer o'r Maorïaid. Wedi rhagor o anturiaethau, dychwelodd i Batavia ar 15 Mehefin 1643. Ym 1644 cychwynnodd ar fordaith arall, gan archwilio arfordir gogleddol Awstralia. Bu farw yn Batavia ym mis Hydref 1659.