Abraham Garrod Thomas

gwleidydd Cymreig

Roedd Syr Abraham Garrod Thomas (5 Hydref 185330 Ionawr 1931) yn feddyg, dyngarwr, ynad, gwleidydd ag yn Aelod Seneddol Cymreig.

Abraham Garrod Thomas
Ganwyd5 Hydref 1853 Edit this on Wikidata
Sir Aberteifi Edit this on Wikidata
Bu farw30 Ionawr 1931 Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Alma mater
Galwedigaethgwleidydd Edit this on Wikidata
SwyddAelod o 30ain Senedd y Deyrnas Unedig Edit this on Wikidata
Cyflogwr
Plaid WleidyddolPlaid Ryddfrydol Edit this on Wikidata

Ganwyd ym Mhanteryrod, ger Aberaeron yng Ngheredigion, roedd yn fab i Lewis Thomas; roedd ei frawd hyn, John Aeron Thomas, ag oedd yn gyfreithiwr a dyn busnes, hefyd yn Aelod Seneddol.[1][2][3] Roedd e'n siaradwr Cymraeg hyd at yr oedran 13, a cafodd ei addysgu yn Aberdaugleddau. Ym Mhrifysgol Caeredin graddiodd fel M.B. yn 1876, y flwyddyn honno fe ddaeth yn aelod o 'the Royal College of Surgeons of England'. Ar ôl iddo raddio fe astudiodd yn Berlin a Vienna. Daethpwyd yn M.D. yng Nghaeredin yn 1878, a dechreuodd gweithio yng Nghasnewydd. Yn 1892 fe sefydlodd y South Wales Argus.[4] Yn 1915 rhoddodd y ty, 25 Clytha Park, Casnewydd, er mwyn trin plant gyda tiwberciwlosis.[5] Roedd yn berchen ar Mansion House, Casnewydd.

Gwleidyddiaeth

golygu

Apwyntiwyd Thomas yn Siryf Sir Aberteifi ar gyfer y flwyddyn 1900. Cafodd ei ethol yn aelod seneddol o'r  Blaid Ryddfrydol (DU) ar gyfer De Sir Fynwy mewn isetholiad ym 1917, ond ni safodd eto ar ôl hynny. Yn ystod isetholiad Casnewydd ym 1922, roedd yn llywydd ar y Gymdeithas Rhyddfrydol lleol, fe oedd y cyntaf i gael ei gysylltu a i sefyll fel ymgeisydd Rhyddfrydol, ond yn y diwedd fe dewisiwyd William Lynden Moore a oedd yn niwtral yn t gwrthdarw rhwng Rhyddfrydwyr Asquith a cefnogwyr David Lloyd George.[6]

Ym 1879 priododd Thomas a Eleanor, merch i Richard Hughes Richards o Gasnewydd. Eu mab oedd y cemegydd Richard Noel Garrod-Thomas.[7]

Cyfeiriadau

golygu
  1. Debrett's House of Commons (1918), t. 160; archive.org.
  2. "Sir A. Garrod Thomas, Ll.d., M.d". British Medical Journal 1 (3658): 288. 1931. doi:10.1136/bmj.1.3658.288. PMC 2313772. PMID 20776010. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2313772.
  3. Debrett's House of Commons (1901), t. 148; archive.org.
  4. Viscount Camrose, British Newspapers and their Controllers (1947), t. 134; archive.org.
  5. ''Welsh Outlook'' cyf. 2, rhif 2 (Chwefror 1915). Welshjournals.llgc.org.uk. Adalwyd 6 Mehefin 2014.
  6. Chris Cook; John Ramsden (1 Hydref 1997). By-Elections In British Politics. Psychology Press. tt. 24–5. ISBN 978-1-85728-535-2. Cyrchwyd 12 Mai 2012.
  7. Edward Hilliard (gol.), The Balliol College Register 1832–1914 (1914), t. 119; archive.org.
Senedd y Deyrnas Unedig
Rhagflaenydd:
Ivor Herbert, Barwn 1af Treowen
Aelod Seneddol

De Sir Fynwy
18171918

Olynydd:
diddymu'r sedd