Anita Augspurg

Ffeminist o'r Almaen oedd Anita Augspurg (22 Medi 1857 - 20 Rhagfyr 1943) sy'n cael ei hystyried yn nodigedig am ei gwaith fel actores, gwleidydd, cyfreithiwr, swffragét a ffeminist. Roedd hefyd yn heddychwr cadarn.

Anita Augspurg
Ganwyd	22 Medi 1857  Verden (Aller)
Bu farw	20 Rhagfyr 1943, 20 Chwefror 1943  Zürich
Man preswyl	München
Dinasyddiaeth	Yr Almaen
Addysg	doethuriaeth
Alma mater	Prifysgol Zurich
Galwedigaeth	actor, gwleidydd, cyfreithiwr, actor llwyfan, swffragét, ymgyrchydd heddwch, golygydd, ymgyrchydd dros hawliau merched, cyfreithegwr, awdur, gwrthryfelwr milwrol
Plaid Wleidyddol	Plaid Sosialaidd Ddemocrataidd Annibynnol yr Almaen, Free-minded People's Party
Mudiad	ffeministiaeth
Partner	Lida Gustava Heymann
Perthnasau	Amalie Augsburg

Fe'i ganed yn Verden (Aller) a bu farw yn Zürich, lle claddwyd hi ym Mynwent Fluntern.

Magwraeth ac actio

Roedd yn ferch i gyfreithiwr, ac yn ystod ei llencyndod, gweithiodd Augspurg yn swyddfa'i thad nes iddi droi'n oedolyn. Yn Berlin cwblhaodd gwrs hyfforddi athrawon ar gyfer addysgu mewn colegau menywod a chymerodd hefyd ddosbarthiadau actio. O 1881 i 1882 roedd yn brentis i Ensemble Meiningen, a chymerodd ran mewn cyngerddar ledled yr Almaen, yr Iseldiroedd a Lithwania. Gadawodd ei mam-gu (ar ochr ei mam), waddol sylweddol iddi pan fu farw yn 1887, a roddodd iddi ei hannibynnol yn ariannol.

Yn 1887, ar ôl gyrfa bum mlynedd fel actores, aeth gyda'i ffrind Sophia Goudstikker i Munich, lle agorodd stiwdio ffotograffiaeth, yr "Hofatelier Elvira". Roedd gan y ddwy ferch wallt byr, dillad anghonfensiynol, ac yn aml yn mynegi eu cefnogaeth i'r frwydr dros ryddhau menywod yn gyhoeddus. Oherwydd y ffordd o fyw anarferol yma, roedd Augspurg yn agored i ymosodiadau personol gan wrth-ffeministiaid yn llawer mwy na phersonoliaethau eraill o fewn mudiad y merched. Serch hynny, gwnaeth ei chysylltiadau llwyfan a stiwdio hi'n adnabyddus yn gyflym, a chyn hir roedd y teulu brenhinol yn Bafaria yn un o'i chwmeriaid.

Erbyn 1890, roedd Augspurg yn ymwneud â mudiad hawliau menywod yr Almaen ac yn siaradwr cyhoeddus. Arweiniodd ei hymrwymiad i hawliau menywod iddi benderfynu, i astudio ar gyfer gradd yn y gyfraith. Mynychodd Brifysgol Zurich, y Swistir, gan nad oedd gan fenywod yn yr Almaen yr hawl i gael eu derbyn gan brifysgolion. Cafodd berthynas storms gyda Rosa Luxemburg, a chydsefydlodd y Gymdeithas Myfyrwyr Benywaidd Rhyngwladol (Almaeneg: Internationaler Studentinnenverein). Cwblhaodd ei hastudiaethau gyda doethuriaeth yn 1897, doethor yn y gyfraith gyntaf yr Ymerodraeth Almaenig. Fodd bynnag, ni allai ymarfer fel cyfreithiwr, gan na chaniateid hynny.

Bu'n aelod o Blaid Sosialaidd Ddemocrataidd Annibynnol yr Almaen.

Aelodaeth

Bu'n aelod o Bwyllgor Rhyngwladol Menywod dros Heddwch Parhaol am rai blynyddoedd.