Cymeriad ym mytholeg Roeg yw Antigone. Fe'i phortreadir yn nramâu Groeg Soffocles (497–406 CC) ac eraill.

Antigone

Roedd Antigone yn ferch i Oedipus (Brenin Thebai) a Jocasta. Bu i Jocasta, ei mam, lladd ei hun, a thynnodd Oedipus ei lygaid ei hun drwy anffawd a ddaeth i'r teulu. Crwydrodd Antigone a'i thad fel cardotwyr wedyn ond dychwelodd hi i Thebai wedi ei farwolaeth. Yno roedd ei hewythr yn frenin a threfnwyd i Antigone briodi ei chefnder Haemon. Ond wedi brwydr rhwng dau frawd Antigone, a'r ddau wedi eu lladd mae anffawd yn disgyn arni eto. Yn ôl y gred, ni fyddai fyth heddwch i enaid un sy ddim wedi cael angladd addas. Ond dyma benderfyniad y Brenin am gorff un o frodyr Antigone. Marwolaeth oedd y cosb am y rhai a feiddiai cynnal unrhyw ddefod i'r corff. Ac wrth gwrs dyna’r union beth a wnaeth Antigone.

Oherwydd ei huchel dras roedd rhaid iddi wneud y defodau priodol a cholli ei bywyd hi, hapusrwydd gyda Haemon a pharhau a'r rhwyg ac anffawd yn y teulu. Er mwyn urddas ei theulu, yn hytrach nag hapusrwydd ei theulu, mae Antigone yn aberthu ei hun er mwyn i enaid ei brawd gorwedd mewn hedd.

Fersiynau o Antigone

golygu

Trosiadau Cymraeg o waith Soffocles gyda Antigone yn brif gymeriad ynddynt

golygu

Gweler hefyd

golygu