Gerallt Gymro: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Roedd '''Gerallt Gymro''' (neu '''Giraldus Cambrensis''' yn [[Lladin]]) (c.[[1146]]- – c.[[1223]]) yn eglwyswr a hanesydd canoloesol Cymreig. Ei enw bedydd oedd '''Gerald de Barri''' ([[Ffrangeg Normanaidd]]). Roedd yn ysgolhaig a chwaraeodd ran bwysig yng ngwleidyddiaeth eglwysig ei ddydd. Roedd o dras gymysg, hanner Cymreig, hanner [[Normaniaid|Normanaidd]] ac mae hyn yn elfen amlwg yn ei agwedd a'i yrfa. Fe'i gwerthfawrogir yn bennaf heddiw am ei ddau lyfr arbennig am Gymru sy'n rhoi golwg unigryw ar fywyd y wlad ar ddiwedd y [[12g]].

Yn 1194 bu iddo adael llys Angevin a bu'n astudio yn [[Henffordd]]; erbyn 1196 symudodd i Lincoln. Yn 1198 cafodd ei enwebu'n esgob Tyddewi. Rhwng 1199-1203 bu ar dair taith i lys y [[Pab InnocentInnocentius III]] yn Rhufain er mwyn ennill cadarnhad y Pab i'w etholiad yn esgob Tyddewi, a chodi statws eglwys Tyddewi fel archesgobaeth i Gymru, yn annibynnol o Gaergaint. Ond dyfarnodd y Pab yn erbyn Gerallt yn y ddau achos. Yn 1206 bu ar bererindod arall i Rufain ac erbyn 1207 gwyddom iddo ymddeol i Lincoln.