Ieithoedd Goedelaidd: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Porius1 (sgwrs | cyfraniadau) Tudalen newydd: Mae 'r ieithoedd '''Goideleg''', a elwir weithiau yr ieithoedd Gaeleg, yn grŵp o ieithoedd sy'n cynnwys Gwyddeleg (''Gaeilge''), Gaeleg yr Alban (''Gàidhlig'') a [[Manaweg]... |
(Dim gwahaniaeth)
|
Fersiwn yn ôl 06:41, 27 Mehefin 2007
Mae 'r ieithoedd Goideleg, a elwir weithiau yr ieithoedd Gaeleg, yn grŵp o ieithoedd sy'n cynnwys Gwyddeleg (Gaeilge), Gaeleg yr Alban (Gàidhlig) a Manaweg (Gaelg). Rhennir yr ieithoedd Celtig sy'n cael eu siarad heddiw yn ieithoedd Goideleg ac ieithoedd Brythonig, sy'n cynnwys Cymraeg, Cernyweg a Llydaweg.
Cyfeirir at yr ieithoedd Goideleg hefyd fel Celteg Q tra gelwir yr ieithoedd Brythonig yn Gelteg P. Cadwodd yt ieithoedd Q y sain Proto-Gelteg *kw, a daeth yn [k]) yn ddiweddarach. Yn yr ieithoedd Brythonig trôdd y sain *kw yn [p]. Ymhlith hen ieithoedd Celtaidd y cyfandir, ceir y [p] mewn Galeg tra'r oedd Celtibereg yn cadw'r *kw.
| Proto-Gelteg | Galeg | Cymraeg | Llydaweg | Gwyddeleg | Gaeleg yr Alban | Manaweg |
| *kwennos | pennos | pen | penn | ceann | ceann | kione |
| *kwetwar- | petuarios | pedwar | pevar | ceathair | ceithir | kiare |
| *kwenkwe | pinpetos | pump | pemp | cúig | còig | queig |
| *kweis | pis | pwy | piv | cé (older cia) | cò/cia | quoi |
Credir fod yr ieithoedd Goideleg wedi datblygu fel a ganlyn:
- Goideleg
- Gwyddeleg Cynnar,
- Hen Wyddeleg, wedi datblygu yn:
- Gwyddeleg Canol, wedi datblygu yn:
Hyd y gwyddir, dim ond yn Iwerddon yr oedd ieithoedd Goideleg yn cael ei siarad hyd nes i'r Scoti ymfudo o Iwerddon i orllewin yr Alban rywbyd rhwng y 3edd ganrif a'r 6ed ganrif.