Joseph Chamberlain: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
Dim crynodeb golygu |
|||
Llinell 18:
Ym 1866 ceisiodd Llywodraeth Ryddfrydol yr Arglwydd Russell cyflwyno deddf diwygio'r senedd ond trechwyd yr ymdrech gan fod rhai aelodau o'i blaid yn y senedd yn credu byddai ehangu'r etholfraint yn peryglu'r drefn gymdeithasol, tra fo eraill yn ei blaid yn anhapus bod y mesur dim yn ddigon cryf gan nad oedd yn cynnig pleidlais i bob pen teulu nac yn cynnig pleidlais dirgel; roedd Chamberlain yn un o'r chwarter miliwn a fu'n gorymdeithio ym Mirmingham i fynnu ehangu nifer y pleidleiswyr ac i sicrhau bod y trefi mawr diwydiannol newydd, megis Birmingham yn cael cynrychiolaeth deg. Syrthiodd llywodraeth Rusell ac aeth y llywodraeth [[Y Blaid Geidwadol (DU)|Ceidwadol]] newydd ati i gyflwyno Mesur Seneddol oedd bron yn dyblu nifer y pleidleiswyr o 1.4 miliwn i 2.4 miliwn.. Yn etholiad cyffredinol, 1868 bu Chamberlain yn ymgyrchu i sicrhau bod pleidleiswyr newydd Birmingham yn cefnogi'r ymgeiswyr [[Plaid Ryddfrydol (DU)|Rhyddfrydol]].
Ym mis Tachwedd 1869 daeth yn aelod o Gyngor Dinas Birmingham. Fel cynghorydd bu'n ymgyrchu am brisiau tir rhatach i weithwyr cefn gwlad. Ym 1873 daeth yn Faer Birmingham<ref>{{cite web|url=http://hdl.handle.net/10107/3457065|title=JOSEPH CHAMBERLAIN - Y Clorianydd|date=1914-07-08|accessdate=2015-07-08|publisher=David Williams}}</ref> fel maer sicrhaodd bod y cyngor yn prynu’r cwmnïau nwy a dŵr oedd yn cyflenwi’r ddinas, er mwyn i'r dinasyddion cael dŵr glân a diogel. Darparodd parciau, ffyrdd, amgueddfeydd ysgolion a thai newydd ar gyfer pobl dlawd y ddinas.
==Gyrfa Seneddol==
Ym 1876 daeth yn Aelod Seneddol Birmingham. Ym 1880, Penodwyd Chamberlain yn Llywydd y Bwrdd Masnach<ref>{{cite web|url=http://hdl.handle.net/10107/
Erbyn y 1980au yr oedd nifer o Aelodau seneddol Rhyddfrydol yn dechrau dod i'r casgliad mae'r ffordd gorau o ddelio efo'r ''Cwestiwn Gwyddelig'' byddid trwy roi elfen o ymreolaeth i'r [[Iwerddon]]. Roedd Chamberlain yn anghytuno, gan hynny fe ffurfiodd blaid newydd [[Y Blaid Unoliaethol Ryddfrydol]], a bu'r Unoliaethwyr Rhyddfrydol yn rhannu grym gyda'r Ceidwadwyr.
Llinell 33:
==Marwolaeth==
Ym 1906 trawyd Chamberlain efo strôc oedd yn gwneud yn anodd iddo barhau yn weithgar fel gwleidydd, er hynny parhaodd i wasanaethu fel AS hyd ei farwolaeth ym 1914<ref>{{cite web|url=http://hdl.handle.net/10107/3457065|title=JOSEPH CHAMBERLAIN - Y Clorianydd|date=1914-07-08|accessdate=2015-07-08|publisher=David Williams}}</ref>. Cafodd y teulu cynnig gwasanaeth coffa gwladol iddo yn [[Abaty Westminster]] ond gan fod Chamberlain wedi bod yn driw i achos yr [[Undodiaid]] trwy ei oes, gwrthodwyd y cynnig a chynhaliwyd yr angladd mewn capel undodiaid ym Mirmingham.
==Cyfeiriadau==
| |||