|
__DIMTAFLENCYNNWYS__
Y '''DdinbychDenbigh''' (''[[Saesneg]]'': Denbigh) oedd rhodlong, a adeiladwyd yn y flwyddyn [[1860]] mewn iard longau ''John Laird, Meibion, a Chwmni'' yn [[Penbedw|Mhenbedw]] am cyfanswmgost o £10,150. Roedd hi'n longllong gyflym amyn yrei amserchyfnod, yn gwneudcyrraedd 13.7 knot[[not]] yn euei profionphrofion. DanfonirFe'i danfonwyd i'rw perchennogpherchennog, Robert Gardner o [[Manceinion|Fanceinion]], ar [[26 Medi]] [[1860]], wedyngan rhedoddredeg y ''Dinbych''wedyn rhwng [[Lerpwl]] aca'r [[Y Rhyl|Rhyl]] am tairdair mlyneddblynedd.
Ym mis [[Medi]], [[1863]], prynodd yr ''European Trading Company'' y ''DdinbychDenbigh''. Roedd yr ''European Trading Company'' yn partneriaethbartneriaeth rhwng Cwmni H. O. Brewer, cwmni masnachol o [[Mobile]], Talaith [[Alabama]] yn(adeg yhynny un o [[Taleithiau Conffederydd America|Daleithiaudaleithiau Conffederydd America]]), Emile Erlanger a'i Gwmni, bancwyr o [[Paris|Baris]], [[Ffrainc]], a J. H. Schröder a'i Gwmni, bancwyr o [[Manceinion|Fanceinion]]. Roedd y cwmni yn prynu llongau i rhedegredeg trwy blocâd llynges yr [[Unol Daleithiau]] ar porthladdoeddborthladdoedd ytaleithiau'r De.
Ar yr un tropryd, roedd conswl yr UDUnol Daleithiau yn Lerpwl, Thomas Dudley, wedi sylwi'r ar y ''DdinbychDenbigh'',. ac fe ysgrifennoddYsgrifennodd adroddiad i'r [[Adran Ystadoly yrWladwriaeth]] yn UD[[Washington]], yn cynnwys disgrifiad yo'r llong:
:Schooner rigged, side wheel steamer "Denbigh" of Liverpool -- 162 tons. Captain McNevin Carriers -- Northe Dock for Bermuda & Havannah. Mose & Co. Cosignees. The following is her present description, subject to alteration:
:Built of Iron. Marked draft of water -- 7 feet fore & aft. Hull painted black. Artificial quarter galleries. Elliptic stern. Straight stem. Name at the bows gilt, on a blue ground. Wheel; binnacle. House with skylight on top. Boat painted white in iron swing davits on port quarter. Boats painted white, abreast of mainmast. House athwartships between paddle boxes, with binacle on top. Funnell or smokestack painted black, with bright copper steam pipe after part of same. Side houses. Hurricane deck; foremast, through same. Masts bright; mast heads, top caps, crosstrees, bowsprit and gaff painted white. Inside of bulwarks & c. painted cream color. On her trial trip she attained the speed of 10 1/2 knots.
:Godfrey, late coal agent for the Confederates in Cardiff, is said to be the owner of the Denbigh. His wife and himself are going out in her. Kragan & Davis, two of the late crew of the "Florida," met and spoke to him in Cardiff; he knew Davis directly he saw him, both having been well acquainted. Her crew consists of Captain, two mates, two engineers, six seamen, seven firemen, cook and steward.
:Sailed Monday Oct. 19, 1863
==Rhai o griw y ''DdinbychDenbigh''==
===Abner M. Godfrey===
Capten y ''DdinbychDenbigh''. GanwydFe'i ganwyd yn Nhalaithnhalaith [[Maine]] yn [[1825]] neu [[1826]]. Symudodd i [[Mobile]], [[Alabama]] cyn [[1859]]. Aeth i [[Prydain|Brydain]] ychydig cyn i'r Gogledd dechrauosod blocâd ar Mobile, i gweithioweithio fel asiant y ConffederyddwyrTaleithiau Cydffederal yneyno. Yng nghanol [[1863]] roedd e'n byw yng [[Caerdydd|Nghaerdydd]] gyda'i wraig, yn prynu [[glo]] Cymreig am y rhedwyrredwyr y blocâd. YnYm mis Hydref 1863 aeth i Lerpwl i cymydgymryd y ''DdinbychDenbigh'' i [[Havana]], yng [[Ciwba|Nghiwba]].
Roedd capten llwyddianus rhedwr blocâd yn gaelcael taltâl o rhairai filfiloedd o [[Dolerdoler|doleriddoleri]] mewn [[aur]],; felly mae'n rheswmol irhesymol meddwl roeddbod Capten Godfrey yn werthfawrgefnog iawn ar ôl yrfagyrfa llwyddiannuslwyddiannus y ''DdinbychDenbigh''!. Ar ôl diwedd y Rhyfel Gartref prynodd ef ye'r westy ym Mobile lle roedd e wedi rhentiorhentu ystafell cyn y rhyfel. Bu farw o achosion naturiol ym Mobile ar [[14 Hydref]] [[1869]].
===Robert Railton===
Peiriannydd y ''Ddinbych'' oedd Robert Railton. GanwydFe'i ganwyd yn Manceinion ar [[11 Rhagfyr]] [[1830]]. Symudodd i'r Unol Daleithiau yn y [[1840au]] a gweithodd mewn sawl ffatrioeddffatrïoedd, yn cynnwys y Gwaith Locomotif Hinckly yn [[Boston]], y prif gwaithweithoedd trenau yn yr UDA. Yn [[1848]] aeth e i [[Galveston]], Talaith [[TecsasTexas]] ai gweithoddweithio mewnyn ffowndri Hiram Close, yr unig ffowndri yn y trefdref, tan dechrauddechrau'r Rhyfel Gartref. Ar [[DyddDdydd Calan]] [[1863]], mewnym CadMrwydr Galveston, ffrwydrodd y llong gwnau'r Gogledd, ''Westfield'', gan criw eu hun i ddiogelu'r gwnau oddiwrth y Conffederyddwyr; roedd Railton yn rheoli'r arbediad y gwnau. Cysylltiodd y ''Ddinbych'' ym mis [[Awst]] [[1864]], ar trip cyntaf y llong i Galveston. Roedd y peiriannydd yn gael tal o rhwng $1000 a $2000 mewn aur am pob trip llwyddiannus. Ar ôl y Rhyfel Gartref, priododd Emma Juliff yn Galveston yn [[1868]]. Farwodd mewn damwain anfoddus -- ar [[27 Rhagfyr]] [[1898]] roedd ne ffrae rhwng gweithwyr ar Cei Galveston, a dechreuodd un ohonynt saethu. Tarodd un ergid wyllt Railton yn eu gefn, a farwodd y dydd nesaf.
===Robert A. Horlock===
|
