Fersiwn yn ôl 05:52, 12 Ionawr 2018 golygu Sian EJ (sgwrs \| cyfraniadau) 58,007 golygiad →‎top: Rhedeg AWB i glirio gwallau using AWB ← Cymharer â'r fersiwn gynt		Fersiwn yn ôl 20:26, 26 Mawrth 2018 golygu dadwneud Adda'r Yw (sgwrs \| cyfraniadau) Gweinyddwyr 110,951 golygiad Groeg yr henfyd Tagiau: Golygiad cod 2017 Cymharer â'r fersiwn dilynol →
Llinell 1: Arfer neu ddefod [[crefydd\|grefyddol]] yw '''aberth~~''' neu '''offrwm~~''' sydd yn cynnig ~~rhywbeth~~bywyd anifail neu [[aberth dynol\|fod dynol]] i [[duw\|dduw]] neu fod goruwchnaturiol arall er sefydlu, cynnal, neu adfer perthynas rhwng yr addolwr a'r drefn sanctaidd. ~~Gall~~Prif ~~amrywio~~ddiben oaberth ~~offrymu~~yw ~~gwrthrychau~~gwneud ~~megis~~iawn ~~bwyd~~ac ~~neu~~heddychu'r ~~wneuthurbethau~~bod ~~hyd~~goruwchnaturiol. atDefnyddir ~~ladd~~ebyrth ~~anifail~~i ~~neu~~ddibenion ~~[[aberth~~eraill, ~~dynol\|fod~~sef ~~dynol~~i gadarnhau [[cyfamod]], eri ~~cynnig~~ddatgan eidiolchgarwch, ~~fywyd~~ac ynfel ~~aberth~~erfyniad am drugaredd. Ymarferai ebyrth gan [[crefydd\|grefyddau]] ar draws y byd ac ers cyfnod boreuaf y ddynolryw. Yn gyffredin caiff aberth anifail ei wneud trwy dywallt ei waed, a'i losgi ar [[allor]]. ~~{{eginyn crefydd}}~~ Gelwir defod debyg sydd yn cynnig gwrthrychau megis bwyd neu wneuthurbethau, fel rheol heb eu dinistrio, yn '''offrwm'''. == Crefydd Groeg yr henfyd == [[Delwedd:Sacrifice scene Louvre G402.jpg\|bawd\|Golygfa o losgaberth ar lestr gwin Groegaidd, tua 430–425 CC.]] Mae hanesion boreuaf [[Groeg yr henfyd\|Groeg]] yn llawn o enghreifftiau o ebyrth gwaedlyd, ac ymhellach hefyd, o aberthau dynol. Mae'r chwedl am Iphigenia yn cael ei haberthu gan ei thad, i ddyhuddo digofiant [[Artemis]], yn ddangosiad amlwg fod pwrcasu bywyd ag aberth yn unol â syniadau'r Groegiaid. Nid yw eu hanes yn amddifad o esiamplau credadwy o ebyrth dynol. Aberthodd [[Themistocles]], o flaen [[Brwydr Salamis]], rai o'r Persiaid, i [[Dionysus]]. Aberthau o anifeiliaid oedd y rhai lluosocaf yn oes y Groegiaid. Yr arferiad cyffredin yn yr oesoedd cynnar oedd llosgi'r holl anifail, ac oddi wrth y gair hwn y cymerir y gair ''holocost'' (llosgaberth), am aberthau a lwyr losgid ar yr allor. Ond yr arferiad mewn oesoedd diweddarach, fel y gwelir yn arwrgerddi [[Homeros]], oedd llosgi'r coesau mewn braster a rhyw rannau o'r perfeddion, a gwledda ar y gweddill. Tybient fod y duwiau yn ymhyfrydu yn y mwg a esynai oddi ar yr allor, a bod effeithiolrwydd yr aberth yn ymddibynnu ar nifer yr anifeiliaid a offrymid. Felly, arferiad cyffredin oedd aberthu cant o ychain ar unwaith, a gelwid aberth felly yn ''hecatomb''. Ni chyfyngwyd yr enw at y nifer, ond rhoddwyd ef ar bob aberth o bwysigrwydd mwy na chyffredin. Ym mytholeg Roeg, darlunir [[Iau (duw)\|Iau]] fel wedi ei ddigio am fod [[Promethëws (mytholeg)\|Promethëws]] wedi cadw'r gorau o'r anifail yn ymborth, yn lle llosgi'r cyfan ar yr allor. {{Testun Y Gwyddoniadur Cymreig}} [[Categori:Aberth\| ]]

Aberth: Gwahaniaeth rhwng fersiynau