Beddrodau Hafren-Cotswold

Mae beddrodau Hafren-Cotswold (neu Cotswold-Hafren) yn enw a roir i fath arbennig o siambr gladdu Neolithig, yn bennaf yn ne-ddwyrain Cymru a rhannau cyfagos o dde-orllewin Lloegr.

Beddrodau Hafren-Cotswold
Mathsiambr gladdu hir Edit this on Wikidata
Siambr gladdu Wayland's Smithy yn Swydd Rydychen, un o'r siambrau claddu cerrig cyntaf.
Siambr gladdu Tinkinswood

Mae'r siamberi claddu o'r math hyn wedi eu gorchuddio gan domen petrual, fel rheol, yn wynebu fwy neu lai i gyfeiriad y dwyrain, gyda'r rhan ddwyreiniol ychydig yn lletach a'r pen yma yn troi i mewn i greu blaengwrt. Ceir tri math o'r beddrodau yma; un lle mae siambr sengl yn agor oddi ar y blaengwrt, er enghraifft Tinkinswood ym Mro Morgannwg ac un arall lle mae siamberi lluosog yn agor o'r blaengwrt, megis Parc le Breos Cwm yng Ngŵyr. Yn y trydydd math mae'r blaengwrt yn agoriad ffug, a'r gwir agoriad i'r siamber gladdu ar yr ochr, megis Gwernvale.

Ceir y beddrodau Hafren-Cotswold cyn belled i'r gorllewin â Gŵyr ac maent yn ymestyn i'r dwyrain i'r Cotswolds yn Lloegr. Ceir un neu ddwy yng Ngogledd Cymru, yn enwedig Capel Garmon.

Llyfryddiaeth

golygu
  • Steve Burrow Cromlechi Cymru: marwolaeth yng Nghymru 4000-3000 CC. (Llyfrau Amgueddfa Cymru, 2006)