Coprosma repens
| Coprosma repens | |
|---|---|
.jpg)
| |
Dosbarthiad gwyddonol 
| |
| Unrecognized taxon (fix): | Coprosma |
| Rhywogaeth: | C. repens |
| Enw deuenwol | |
| Coprosma repens A.Rich. | |
| Cyfystyron | |
|
Coprosma baueriana Hook. f. | |
| Coprosma repens | |
|---|---|
|
| |
Dosbarthiad gwyddonol 
| |
| Teyrnas: | Plantae |
| Cytras: | Tracheophytes |
| Cytras | Angiosperms |
| Cytras: | Eudicots |
| Cytras: | Asterids |
| Trefn: | Gentianales |
| Teulu: | Rubiaceae |
| Genws: | Coprosma |
| Rhywogaeth: | C. repens
|
| Enw binomaidd | |
| Coprosma repens | |
| Cyfystyron | |
|
Coprosma baueriana Hook. f.
Coprosma baueri auct. non Endl.
Coprosma retusa Hook. f | |
Rhywogaeth o lwyn blodeuol neu goeden fechan o'r genws Coprosma, yn y teulu Rubiaceae, sy'n frodorol o Aotearoa yw Coprosma repens . [1] Ymhlith yr enwau cyffredin mae taupata (Māori),tree bedstraw, mirror bush, lookng-glass bush, New Zealand laurel a shiny leaf yn Saesneg . [2] [3] [4]
Disgrifiad
golyguMae cynefin y rhywogaeth hon yn amrywio'n fawr gyda'i sefyllfa. Mewn sefyllfaoedd agored, megis clogwyni, mae'n mabwysiadu arfer ymledol, tra mewn ardaloedd mwy cysgodol gall dyfu fel coeden fach hyd at 8 metr o uchder. [5] Mae ganddo ddail trwchus a sgleiniog iawn sy'n amrywio'n sylweddol o ran maint, yn dibynnu ar amlygiad i'r elfennau. Mae ymylon y dail yn atroëdig, weithiau i'r graddau y gall y ddeilen fod yn silindrog mewn croestoriad. [5] Mae'r dail sgleiniog yn helpu i oroesi ger lleoliadau arfordirol.
Mae C. repens yn ddeuoecaidd . Cynhyrchir blodau yn y gwanwyn a'r haf, gyda'r blodau gwrywaidd yn ymddangos mewn clystyrau trwchus, cyfansawdd, a'r blodau benywaidd mewn clystyrau llai. [3] Mae gan flodau gwrywaidd gorolla siâp twndis/twmffat sy'n 5 mm o hyd, gyda llabedau hafal i'r tiwb. Mae gan flodau benywaidd blodamlenni byr, a chorolla tiwbaidd 3 mm o hyd, gyda llabedau yn fyrrach na'r tiwb. Mae planhigion benywaidd yn cynhyrchu aeron wyffurf oren-goch, sydd tua 8 mm mewn diamedr a 10 mm o hyd. [5]
Dosbarthiad
golyguMae'r rhywogaeth yn frodorol i Ynys y Gogledd, Ynys y De, Ynysoedd Kermadec ac Ynysoedd Three Kings yn Aotearoa. [5]
Yn Awstralia, mae wedi cynefino'n naturiol yn ardaloedd arfordirol Victoria, De Cymru Newydd, De Awstralia, Gorllewin Awstralia a Tasmania, [3] ac mae bellach yn cael ei ddosbarthu fel chwyn amgylcheddol yno. [2]
Bellach hefyd mae wedi cynefino ar Ynysoedd Syllan, Cernyw, gorllewin Ewrop.
Amaethu
golyguMae'r rhywogaeth wedi bod yn boblogaidd mewn gerddi arfordirol oherwydd ei allu i wrthsefyll halen môr. [2] Er ei bod yn well ganddo briddoedd tywodlyd sydd wedi'u draenio'n dda, gall ymdopi â phriddoedd trymach. [4]
Mae yna nifer fawr o gyltifarau :
- 'Coffee Cream' - ymylon dail melyn hufennog
- 'Coppershine' - dail gydag arlliw efydd copr
- 'Evening Glow' - dail euraidd sy'n newid i arlliwiau oren a phinc-goch cyfoethog yn ystod yr hydref a'r gaeaf [6]
- 'Marble Chips' - dail gydag ymylon gwyn a brycheuyn
- 'Picturata' - dail gydag ardal ganolog euraidd
- 'Pink Splendour' - mae gan y dail ymylon pinc a lliw marwn
- 'Rainbow Surprise' - cyltifar bach gyda dail bach pinc a melynwyrdd
- 'Taupata Gold' - dail hufen gyda chanol gwyrdd
- 'Variegata' - dail gydag ymyl gwyn hufennog
- 'Yvonne' - ffurf gryno gyda dail gwyrdd tywyll
Mae'r cyltifarau 'Marble Queen' [7] a 'Picturata' [8] wedi ennill Gwobr Teilyngdod Gardd y Gymdeithas Arddwriaethol Frenhinol (cadarnhawyd 2017). [9]
Cyfeiriadau
golygu- ↑ "WCSP". World Checklist of Selected Plant Families. Cyrchwyd 8 June 2019.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 "Weed Identification - Looking glass bush". Weeds Australia. Australian Weeds Committee. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-04-20. Cyrchwyd 2012-08-14. Gwall cyfeirio: Tag
<ref>annilys; mae'r enw "AWC" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol - ↑ 3.0 3.1 3.2 "Coprosma repens A.Rich". PlantNET - New South Wales Flora Online. Royal Botanic Gardens & Domain Trust, Sydney Australia. Cyrchwyd 2009-04-26. Gwall cyfeirio: Tag
<ref>annilys; mae'r enw "NSW" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol - ↑ 4.0 4.1 "Shiny Leaf - Coprosma repens". Environmental Weeds of the South East. Department of Environment and Heritage South Australia. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2009-05-23. Cyrchwyd 2009-04-26. Gwall cyfeirio: Tag
<ref>annilys; mae'r enw "DEH" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol - ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 "Coprosma repens". Flora of New Zealand Series. Landcare Research. Cyrchwyd 2009-04-26. Gwall cyfeirio: Tag
<ref>annilys; mae'r enw "NZ" wedi'i ddiffinio droeon gyda chynnwys gwahanol - ↑ Coprosma repens 'Evening Glow'
- ↑ "RHS Plant Selector - Coprosma repens 'Marble Queen'". Cyrchwyd 15 April 2020.
- ↑ "RHS Plant Selector - Coprosma repens 'Picturata'". Cyrchwyd 15 April 2020.
- ↑ "AGM Plants - Ornamental" (PDF). Royal Horticultural Society. July 2017. t. 22. Cyrchwyd 24 January 2018.