Cronfa Strwythurol yr Undeb Ewropeaidd

Mae Cronfa Strwythurol yr Undeb Ewropeaidd yn un o dair cronfa ariannol yr Undeb Ewropeaidd a fwriedir, ynghyd â'r Gronfa Cydlyniant, i gefnogi rhanbarthau llai datblygedig yr UE ac ar yr un pryd ar gyfer datblygu seilwaith traws-Ewropeaidd, yn enwedig ym maes trafnidiaeth.

Cronfa Strwythurol yr Undeb Ewropeaidd

Enghraifft o'r canlynol	sefydliad, investment fund
Math	incentive program of the EU
Rhan o	budget of the European Union
Yn cynnwys	European Regional Development Fund, European Social Fund Plus, European Agricultural Fund for Rural Development, Cohesion Fund, European Maritime, Fisheries and Aquaculture Fund
Rhiant sefydliad	Comisiwn Ewropeaidd
Rhanbarth	Dinas Brwsel
Gwefan	http://ec.europa.eu/contracts_grants/funds_en.htm

Penwadau'r polisi

Ceir sawl gwahanol benawd ac asiantaeth i wireddu'r polisïau hyn:

• O dan y Polisi Cyflyniant (Cohesion Policy) ceir:
  • Mae Cronfa Datblygu Rhanbarthol Ewrop (European Regional Development Fund, ERDF) wedi’i bwriadu ar gyfer datblygiad economaidd a chymdeithasol rhanbarthau lleiaf datblygedig yr Undeb Ewropeaidd. Mae'n ariannu seilwaith, buddsoddiadau mewn creu swyddi, prosiectau datblygu lleol a chymorth i fusnesau bach.
  • Cronfa Cyflyniant' (Cohesion Fund, CF)
  • Cronfa Gymdeithasol Ewrop (European Social Fund Plus, ESF) gyda'r nod o helpu'n bennaf ym maes polisi cyflogaeth weithredol a symudiad rhydd llafur. Mae'n cefnogi dychweliad grwpiau di-waith a difreintiedig i fywyd gwaith, yn bennaf trwy ariannu hyfforddiant galwedigaethol a'r system cymorth cyflogaeth ar gyfer y grwpiau hyn. Ceir bellach ESF+.

• O dan y Polisi Amaeth Cyffredin (Common Agricultural Policy, CAP) ceir:
  • Cronfa Amaethyddol Ewrop ar gyfer Datblygu Gwledig (EAFRD)

• O dan y Polisi Pysgodfeydd Cyffredin (Common Fisheries Policy, CFP):
  • Cronfa’r Môr, Pysgodfeydd a Dyframaethu Ewropeaidd (European Agricultural Fund for Rural Development, EMFAF)

Amcan Cydgyfeirio (Amcan 1 yn flaenorol)

Map yr Undeb Ewropeaidd yn ôl polisi rhanbarthol yn 2014; Coch - rhanbarthau llai datblygiedig (gan gynnwys ardal Amcan 1 Cymru; Melyn - rhanbarthau pontio; Glas - rhanbarthau mwyaf datblygiedig

Mae’r amcan hwn yn cwmpasu rhanbarthau y mae eu CMC y pen yn is na 75% o gyfartaledd yr UE a’i nod yw cyflymu eu datblygiad economaidd. Fe'i hariennir gan yr ERDF, yr ESF a'r Gronfa Cydlyniant. Y blaenoriaethau o dan yr amcan hwn yw cyfalaf dynol a ffisegol, arloesi, cymdeithas wybodaeth, yr amgylchedd ac effeithlonrwydd gweinyddol. Y gyllideb a ddyrannwyd i'r amcan hwn yw €283.3bn mewn prisiau cyfredol.

Cymru ac Amcan 1

Ar ddechrau'r 21g roedd y ffaith i Gymru fod yn ddigon tlawd i fod yn gymwys ar gyfer arian Amcan 1 yn destun gobaith y byddai modd codi cyflogaeth ac indwm yn rhanbarth eang o Gymru. Roedd y rhanbarth yn cynnwys y cyfan o hen gymoedd diwydiannol y De, a Gorllewin y wlad. Er y buddsoddiad, gwelwyd bod y rhanbarth hynny'n dlotach yn 2011 na chyn hynny.

Arfor

Gellid gweld bod rhaglen Arfor a sefydlwyd yn 2017 ond a dderbyniodd gefnogaeth mwy strwythurol yn sgil Cytundeb Cydweithio Llywodraeth Cymru a Phlaid Cymru 2021 yn estyniad o nifer o dargedau Amcan 1 ond gyda pwyslais cryfach greiddiol ar y Gymraeg, a llai o arian. Mae Arfor yn gymwys ar gyfer siroedd Môn, Gwynedd, Ceredigion, a Sir Gearfyrddin, er bod peth dyheuad i ymestyn a i gynnwys siroedd cyfagos.

Dolenni allanol

• Porth Data Agored ar gyfer Cronfeydd Buddsoddiad Strwythurol Ewrop
• Comisiwn Ewropeaidd