Defnyddiwr:Adda'r Yw/drafftiau/Llenyddiaeth Saesneg Lloegr

Llenyddiaeth sydd yn tarddu o Loegr ac wedi ei hysgrifennu yn yr iaith Saesneg yw llenyddiaeth Saesneg Lloegr. Mae'n crybwyll llên yn ffurfiau hanesyddol y Saesneg, sef Eingl-Sacsoneg (neu Hen Saesneg) a Saesneg Canol, felly mae hanes llenyddiaeth Saesneg Lloegr yn rhychwantu'r holl gyfnod ers goresgyniadau'r Eingl-Sacsoniaid yn y 5g. Dros bymtheg canrif, datblygodd llenyddiaeth yn iaith frodorol y Saeson o fod yn draddodiad gwerinol oedd yn ddarostyngedig i ysgrifeniadau Lladin ac Eingl-Normaneg yn Lloegr, i fod yn un o brif lenyddiaethau'r byd ac yn cenhedlu sawl traddodiad cenedlaethol gan lenorion Saesneg mewn gwledydd eraill. Mae campau llenyddol y Saeson yn niferus ymhlith llyfrau canon y Gorllewin, ac yn yr 21g mae cannoedd o filiynau o ddarllenwyr Saesneg ar draws y byd yn medru darllen gweithiau clasurol a chyfoes yn yr iaith. Cynhwysir sawl un o gewri llenyddiaeth Saesneg Lloegr, y gwychaf ohonynt William Shakespeare, ymhlith goreuon y grefft lenyddol mewn unrhyw iaith. Dyma gorff ysgrifenedig gwreiddiol yr iaith Saesneg, un o'r nodweddion amlycaf a rhagoraf yn niwylliant Lloegr, a'r corff cyfoethocaf a gwychaf o holl draddodiadau llenyddol y gwledydd Saesneg.

Oherwydd hanes Gwledydd Prydain a goruchafiaeth Teyrnas Lloegr dros y gwledydd eraill, yn enwedig Cymru ac Iwerddon, bu'r Saeson yn defnyddio'r enw Lloegr i gyfeirio at holl ynys Prydain Fawr neu holl Ynysoedd Prydain ac Iwerddon. Yn aml mae ymdriniaethau o "lenyddiaeth Seisnig" (English literature) yn yr iaith Saesneg, yn ôl awduron o Loegr a gwledydd eraill, yn cynnwys llenyddiaethau Saesneg yr Alban, Cymru, ac Iwerddon hefyd. Yn fwyfwy yn yr oes fodern, cyfeirir at y traddodiadau hyn i gyd yn gywirach dan yr enw llenyddiaeth Brydeinig a Gwyddelig. Er hynny, bu nifer o lenorion Saesneg o'r Alban, Cymru, ac Iwerddon yn byw ac yn gweithio yn Lloegr ac yn ynghlwm yn ffasiynau ac arferion llenyddol arbennig y wlad honno, ac felly nid yw'n gwbl amhriodol eu hystyried yn rhan o lenyddiaeth Saesneg Lloegr.

Hanes

Llenyddiaeth Hen Saesneg

Prif: Llenyddiaeth Hen Saesneg

Llenyddiaeth Saesneg Canol

Prif: Llenyddiaeth Saesneg Canol

Dadeni Lloegr

Prif: Llenyddiaeth Saesneg y Dadeni

Oes yr Adferiad

Prif: Llên yr Adferiad

Ffurf

Barddoniaeth

Prif: Barddoniaeth Saesneg Lloegr

Agweddau eraill

Y clasuron

Groeg, Rhufain

Chwedloniaeth a mytholeg

Germanaidd

Hunaniaeth Seisnig, Prydeindod, a'r Ymerodraeth

ôl-drefedigaethrwydd

Astudiaethau llenyddol

Gweler hefyd

• Llenyddiaeth Ladin Lloegr
• Llenyddiaeth Normaneg Lloegr
• Llenyddiaeth Saesneg y Deyrnas Unedig
  • Llenyddiaeth Saesneg yr Alban
  • Llenyddiaeth Saesneg Cymru
  • Llenyddiaeth Saesneg Gogledd Iwerddon