Edward Hamer Carbutt

Edward Hamer Carbutt
Edward Hamer Carbutt
Ganwyd	22 Gorffennaf 1838
Bu farw	8 Hydref 1905
Dinasyddiaeth	Teyrnas Unedig Prydain Fawr ac Iwerddon
Galwedigaeth	peiriannydd, gwleidydd, metelegwr
Swydd	Aelod o 23ain Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 22ain Senedd y Deyrnas Unedig
Plaid Wleidyddol	Plaid Ryddfrydol
Priod	Mary Rhodes Carbutt

Roedd Syr Edward Hamer Carbutt, Barwnig 1af (22 Gorffennaf, 1838 - 8 Hydref, 1905) yn beiriannydd mecanyddol a wasanaethodd fel llywydd Sefydliad y Peirianwyr Mecanyddol ac fel Aelod Seneddol Rhyddfrydol Bwrdeistrefi Sir Fynwy.

Bywyd Personol

Roedd Syr Edward yn fab ieuengaf Francis Carbutt (1792-1874), masnachwr lliain a brethyn o Chapel Allerton ger Leeds. Priododd Mary Rhodes ym 1874 ^[1]

Gyrfa

Yn 16 mlwydd oed aeth yn brentis i gwmni the Midland Railway Company yn Derby lle arhosodd am bedwar blynedd cyn symud i waith llongau yn Jarrow i ddarfod ei hyfforddiant, gan ddychwelyd i Derby ym 1860 fel fforman i'r cwmni rheilffordd.

Yn bedwar ar hugain oed aeth i mewn i bartneriaeth gyda Robinson Thwaits yng ngwaith haearn y Vulcan yn Bradford, cwmni ac oedd enw da iddi am gynhyrchu peiriannau a ddefnyddid i drin haearn a dur gan arbenigo mewn morthwylion mawr a yrrid gan ager. Parodd ei gysylltiad â'r cwmni hyd 1871 pan ymddeolodd fel rheolwr yn 41 mlwydd oed^[2]

Gyrfa wleidyddol

Fe fu yn aelod o gyngor Leeds o 1876 gan wasanaethu fel Maer y dref ym 1878.

Safodd fel ymgeisydd Rhyddfrydol yn etholaeth Bwrdeistrefi Mynwy yn etholiad cyffredinol 1880 gan gipio'r sedd oddi wrth y Ceidwadwyr.^[3] Ei brif ddiddordeb fel seneddwr oedd newid y ffordd yr oedd Prydain yn cynhyrchu arfau gan sicrhau bod peirianwyr proffesiynol yn y sector breifat yn chware mwy o ran yn y diwydiant cynhyrchu arfau. Collodd y sedd i'r Ceidwadwyr yn etholiad 1896. Gwasanaethodd fel Uchel Siryf Surry ym 1896.^[4]

Ym 1887 etholwyd Carbutt yn Llywydd Sefydliad y Peirianwyr Mecanyddol, cynrychiolodd y Sefydliad ar bwyllgor y Labordy Ffisegol Cenedlaethol. Roedd hefyd yn is-lywydd y Sefydliad Haearn a Dur. Ym 1891 bu yn ymwneud ag ymgais aflwyddiannus i godi dŵr yn Wembley i gystadlu a Thŵr Eiffel ym Mharis.

Marwolaeth

Bu farw yn Cranleigh, Surrey 8 Hydref, 1905, yn 66 mlwydd oed bu farw y farwniaeth efo fo.^[5]

Cyfeiriadau

↑ "Dissolution Honours - Evening Express". Walter Alfred Pearce. 1892-08-19. Cyrchwyd 2020-07-23.
↑ Grace's Guide to Industrial History Edward Hamer Carbutt [1] adalwyd 13 Mawrth 2015
↑ "Parliamentary History of Monmouth - The Cardiff Times". David Duncan and William Ward. 1893-10-07. Cyrchwyd 2020-07-23.
↑ "Sir Edward Carbutt Dead - Evening Express". Walter Alfred Pearce. 1905-10-09. Cyrchwyd 2020-07-23.
↑ "DEATH OF A BARONETt - County Observer and Monmouthshire Central Advertiser Abergavenny and Raglan Herald Usk and Pontypool Messenger and Chepstow Argus". James Henry Clark. 1905-10-14. Cyrchwyd 2020-07-23.

Senedd y Deyrnas Unedig
Rhagflaenydd: Thomas Cordes	Aelod Seneddol Bwrdeistrefi Sir Fynwy 1880 – 1886	Olynydd: Syr George Elliot

[1] "Dissolution Honours - Evening Express". Walter Alfred Pearce. 1892-08-19. Cyrchwyd 2020-07-23.

[2] Grace's Guide to Industrial History Edward Hamer Carbutt [1] adalwyd 13 Mawrth 2015

[3] "Parliamentary History of Monmouth - The Cardiff Times". David Duncan and William Ward. 1893-10-07. Cyrchwyd 2020-07-23.

[4] "Sir Edward Carbutt Dead - Evening Express". Walter Alfred Pearce. 1905-10-09. Cyrchwyd 2020-07-23.

[5] "DEATH OF A BARONETt - County Observer and Monmouthshire Central Advertiser Abergavenny and Raglan Herald Usk and Pontypool Messenger and Chepstow Argus". James Henry Clark. 1905-10-14. Cyrchwyd 2020-07-23.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]