Eglwys y Santes Fair, Betws-y-Coed
Saif Eglwys y Santes Fair yn Neoniaeth Arllechwedd, Esgobaeth Bangor - ym mhentref Betws-y-Coed, Conwy. Eglwys Anglicanaidd yw hi (h.y. yr Eglwys yng Nghymru) ac mae ei drysau ar agor yn wythnosol.[1] Cofrestrwyd yr adeilad gan Cadw fel adeilad rhestredig Gradd II*.[2] Oherwydd y cynnydd yn nifer yr ymwelwyr, roedd Eglwys Mihangel Sant yn rhy fach a phenderfynwyd codi eglwys newydd, Eglwys y Santes Fair, rhwng 1870 a 1873, yng nghanol y pentref, wrth ochr y brif ffordd. Fe'i cysegrwyd yng Ngorffennaf 1873, a cheir lle i 150 person.[3] ar gost o £5,000 (sy'n gyfwerth â £400,000 heddiw). Cwbwlhawyd y tŵr yn 1907.[2]
 | |
| Math | eglwys  |
|---|---|
| Sefydlwyd |
|
| Daearyddiaeth | |
| Lleoliad | Betws-y-coed |
| Sir | Betws-y-coed |
| Gwlad |  Cymru |
| Uwch y môr | 21.3 metr |
| Cyfesurynnau | 53.0916°N 3.80284°W |
 | |
| Arddull pensaernïol | yr Adfywiad Gothig |
| Statws treftadaeth | adeilad rhestredig Gradd II*, Henebion Cenedlaethol Cymru |
| Cysegrwyd i | y Forwyn Fair |
| Manylion | |
| Esgobaeth | Esgobaeth Bangor |
Cynlluniwyd yr eglwys gan y pensaeri Paley ac Austin, Swydd Gaerhirfryn cyn 1870 - ac yn dilyn cystadleuaeth i bensaeri. Mae ar batrwm croes, gyda'r tŵr yng nghanol y groes.
Llyfryddiaeth
golygu- Harold Hughes a Herbert L. North, The Old Churches of Snowdonia (Bangor, 1924; adargraffiad 1984)
Cyfeiriadau
golygu- ↑ St Mary, Betws-y-coed, Esgobaeth Bangor, http://www.churchinwales.org.uk/bangor/diocese/parish_details/arllechwedd/stmarybetwsycoed.html, adalwyd 9 Mehefin 2011
- ↑ 2.0 2.1 St Mary's Church, Betws-y-Coed, Cadw, http://jura.rcahms.gov.uk/cadw/cadw_eng.php?id=3640, adalwyd 9 Mehefin 2011
- ↑ Brandwood et al. 2012, tt. 101, 226.
