Elliw ach Cadog
santes Gymreig o'r 6g
Santes oedd Elliw oedd yn byw yn y 6g. Roedd hi yn un o or-wyresau Brychan Brycheiniog.
| Elliw ach Cadog | |
|---|---|
| Man preswyl | Llanelli, Aberhonddu  |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | arweinydd crefyddol |
| Blodeuodd | 6 g |
Gelwir Elliw, weithiau, yn ddisgybl i Gadog. Bu hi hefyd yn etifedd iddo sydd yn awgrymu perthynas gwaed rhyngddynt. Cofnodir yn y Vita Cadoci sut bu Gadog yn ymweld â ynys ble oedd y pennaethes yn ddifrwyth. Gofynnodd am gymorth Cadog. Yn ôl y Vita, llwyddodd Cadog i'w iachau "yn wyrthiol." Esgorodd y pennaethes ar Elliw.[1] (Gelwir hi yn Elli a'i throi yn gwryw mewn rhai fersiwnau o'r hanes) Rhoddodd Elliw i Gadog i addysgu.
Sefydlodd Llanelli. Yn Llaneleu ger Aberhonddu gelwir yr eglwys 'Sant Elliw' ond mae'n debycach fod Eiluned wedi sefydlu y llan yno.
Gweler hefyd
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ E. R. Henken, Traditions of the Welsh Saints (Caergrawnt, 1987)