Etholiad ffederal Awstralia, 2022

Cynhaliwyd etholiad ffederal Awstralia 2022 ddydd Sadwrn 21 Mai 2022 i ethol 47ain Senedd Awstralia.[1] Ceisiodd Scott Morrison, arweinydd y Blaid Ryddfrydol a'r Glymblaid a oedd mewn grym, ennill pedwerydd tymor yn olynol yn y swydd, ond fe'i trechwyd gan yr wthblaid, y Blaid Lafur, dan arweiniad Anthony Albanese.

Etholiad ffederal Awstralia, 2022

← 2019 21 Mai 2022 Nesaf →

Pob un o'r 151 sedd yn y Nhŷ'r Cynrychiolwyr
Mae angen 76 sedd ar gyfer mwyafrif
40 o'r 76 sedd yn y Senedd
Arolygon barn
Cofrestrwyd17,213,433
Nifer a bleidleisiodd15,461,379 (89.82%)
  Plaid cyntaf Yr ail blaid Y drydedd blaid
 
Anthony Albanese portrait (cropped).jpg
Prime Minister of Australia Scott Morrison.jpg
Adam-Bandt-profile-2021 (Cropped).png
Arweinydd Anthony Albanese Scott Morrison Adam Bandt
Plaid Lafur Clymblaid Ryddfrydol-Genedlaethol Gwyrddion
Arweinydd ers 30 Mai 2019 (2019-05-30) 24 Awst 2018 (2018-08-24) 4 Chwefror 2020 (2020-02-04)
Sedd yr arweinydd Grayndler (DCN) Cook (DCN) Melbourne (Fic.)
Etholiad diwethaf 68 seddi, 33.34% 77 seddi, 41.44% 1 sedd, 10.40%
Seddi cynt 69 75 1
Seddi a enillwyd 77 58 4
Newid yn y seddi increase 8 Decrease 17 increase 3
Dewis cyntaf boblogaidd 4,776,030 5,233,334 1,795,985
Canran 32.58% 35.70% 12.25%
Gogwydd Decrease 0.76 Decrease 5.74 increase 1.85
PDBF 52.13% 47.87%
PDBF swing increase 3.66 Decrease 3.66

  Pedwaredd plaid Pumed plaid
 
Rebekha Sharkie House.jpg
Arweinydd Bob Katter[a] Rebekha Sharkie
Plaid Awstralia Katter Cynghrair y Ganolfan
Arweinydd ers 3 Chwefror 2020 (2020-02-03) De facto
Sedd yr arweinydd Kennedy (Qld.) Mayo (DA)
Etholiad diwethaf 1 sedd, 0.49% 1 sedd, 0.33%
Seddi cynt 1 1
Seddi a enillwyd 1 1
Newid yn y seddi steady steady

Canlyniadau fesul etholaeth

Prif Weinidog cyn yr etholiad

Scott Morrison
Clymblaid Ryddfrydol-Genedlaethol

Etholwyd Prif Weinidog

Anthony Albanese
Lafur

Cyflawnodd y Blaid Lafur ei llywodraeth fwyafrifol gyntaf ers 2007, gan ennill 77 o'r 151 sedd yn Nhŷ'r Cynrychiolwyr. Fodd bynnag, roedd y Glymblaid yn parhau i fod y blaid fwyaf yn y Senedd, lle roedd yn dal 40 o'r 76 sedd.

Sigodd pob talaith heblaw Tasmania i Lafur ar sail dwy blaid, gyda Thasmania yn mynd yn groes i'r duedd ac yn siglo i'r Glymblaid. Roedd y swing mwyaf i Lafur yng Ngorllewin Awstralia, lle enillodd Llafur fwyafrif o seddi am y tro cyntaf ers 1990. Enillodd Llafur y bleidlais a ffefrir gan ddwy blaid ym mhob talaith ac eithrio Queensland (lle enillodd y Glymblaid), ac enillodd Llafur y mwyafrif o seddau ym mhob talaith heblaw Queensland a Thasmania (enillodd y Glymblaid fwyafrif yn Queensland, tra rhannwyd Tasmania yn gyfartal rhwng y ddwy brif blaid ac un annibynnol).

Disodlwyd y ddau arweinydd o'r Glymblaid yn dilyn yr etholiad. Ymddiswyddodd Scott Morrison fel arweinydd y Blaid Ryddfrydol, a chymerodd Peter Dutton ei le.[2] Disodlwyd Barnaby Joyce fel arweinydd y Blaid Genedlaethol gan David Littleproud.[3] Scott Morrison oedd y Prif Weinidog cyntaf i wasanaethu am dymor llawn yn olynol yn y swydd ac arwain plaid i ddau etholiad yn olynol ers John Howard.

Nid oedd yr etholiad yn fuddugoliaeth ysgubol i Lafur, oherwydd llwyddiant yr annibynwyr (a enillodd seddi yn Sydney, Melbourne a Pherth) a'r Gwyrddion (a enillodd dair sedd ym Mrisbane ac a gadwodd eu sedd ym Melbourne).

Nodynau

golygu
  1. Robbie Katter yw arweinydd y blaid ond nid yw'n ymladd yr etholiad ffederal nac yn aelod o senedd y Gymanwlad. Mae Robbie Katter yn AS yn Senedd Queensland ar gyfer Traeger.

Cyfeiriadau

golygu
  1. Josh Butler (20 Mehefin 2022). "Labor steady, Coalition down, crossbench up: who's who in the new Senate". The Guardian (yn Saesneg).
  2. Hitch, Georgia (30 Mai 2022). "Peter Dutton elected new Liberal Party leader, Sussan Ley becomes deputy leader". ABC News (yn Saesneg). Australian Broadcasting Corporation. Cyrchwyd 22 Mehefin 2022.
  3. "Barnaby Joyce says Labor's 2022 primary vote was its lowest since 1910. Is that correct?". ABC News (yn Saesneg). Australian Broadcasting Corporation. 4 Gorffennaf 2022. Cyrchwyd 5 Gorffennaf 2022.