Mae fideo ar alw (Video on demand neu VOD) yn system ddosbarthu gwahanol gyfryngau megis ffilm, ac sy'n caniatáu i ddefnyddwyr gael mynediad i fideos heb ddyfais chwarae fideo draddodiadol a chyfyngiadau amserlen ddarlledu. Yn yr 20g, darlledu dros yr awyr oedd y math mwyaf cyffredin o ddosbarthu cyfryngau fel radio a theledu ond wrth i dechnoleg y rhyngrwyd ac IPTV barhau i ddatblygu yn y 1990au, dechreuodd defnyddwyr wyro tuag at ddulliau anhraddodiadol o ddefnyddio cynnwys, a arweiniodd at ddyfodiad VOD ar setiau teledu a chyfrifiaduron personol.[1]

Fideo ar alw
Enghraifft o'r canlynolgwasanaeth ar y rhyngrwyd, dull o ddosbarthu cynnyrch neu nwyddau Edit this on Wikidata
Mathdarlledu Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Yn wahanol i ddarlledu traddodiadol, roedd systemau fideo ar-alw yn ei gwneud yn ofynnol i ddechrau i bob defnyddiwr gael cysylltiad rhyngrwyd gyda lled-band sylweddol i gael mynediad i'r cynnwys. Yn 2000, datblygodd Sefydliad Fraunhofer IIS[2] y codec JPEG2000, a'i gwnaeth hi'n bosib dosbarthu ffilmiau trwy Becynnau Sinema Digidol (Digital Cinema Packages). Ers hynny mae'r dechnoleg hon wedi gwella ac ehangu i gynnwys rhaglenni teledu a ddarlledir ac mae wedi arwain at ofynion lled-band is ar gyfer cymwysiadau fideo ar-alw. Yn dilyn hynny lansiodd Disney, Paramount, Sony, Universal a Warner Bros y Fenter Sinema Ddigidol, yn 2002.[3]

Gall systemau fideo ar-alw teledu ffrydio cynnwys, naill ai drwy flychau aml-gyfryngol (set-top boxes) traddodiadol neu drwy ddyfeisiau o bell (remote) fel cyfrifiaduron, tabledi a ffonau clyfar. Gall defnyddwyr fideo ar-alwad lawrlwytho cynnwys yn barhaol i ddyfais fel cyfrifiadur neu chwaraewr cyfryngau cludadwy fel y ffôn i'w wylio'n barhaus. Mae mwyafrif y darparwyr teledu cebl a ffôn yn cynnig ffrydio fideo ar alw, lle mae defnyddiwr yn dewis rhaglen fideo neu ffilm sy'n dechrau chwarae ar unwaith, neu, hyd at y 2010au i DVR a oedd yn cael ei rentu neu ei brynu gan y darparwr, neu i gyfrifiadur personol neu ddyfais gludadwy ar gyfer gwylio unrhyw bryd.

Mae cyfryngau ffrydio wedi dod i'r amlwg fel cyfrwng cynyddol boblogaidd o ddarparu fideo ar-alw. Ceir cymwysiadau fel storfa gynnwys ar-lein Apple iTunes ac apiau Smart TV fel Amazon Prime Video sy'n caniatáu rhentu dros dro a phrynu cynnwys adloniant fideo. Mae systemau VOD eraill ar y Rhyngrwyd yn rhoi mynediad i ddefnyddwyr at fwndeli o gynnwys adloniant fideo yn hytrach na ffilmiau a sioeau unigol. Ymhlith y systemau mwyaf cyffredin y mae, Netflix, Hulu, Disney +, Peacock, HBO Max a Paramount +, sy'n defnyddio model tanysgrifio sy'n ei gwneud yn ofynnol i ddefnyddwyr dalu taliad misol am fynediad i ddetholiad o ffilmiau, sioeau teledu, a chyfresi gwreiddiol. Mewn cyferbyniad, mae YouTube, system VOD arall sy'n seiliedig ar y Rhyngrwyd, yn defnyddio model a ariennir gan hysbysebu lle gall defnyddwyr gyrchu'r rhan fwyaf o'i gynnwys fideo yn rhad ac am ddim ond mae'n rhaid iddynt dalu ffi tanysgrifio ar gyfer cynnwys premiwm gyda llai o hysbysebion. Mae rhai cwmnïau hedfan yn cynnig gwasanaethau fideo ar alw i deithwyr awyrenau trwy sgriniau fideo wedi'u gosod mewn seddi neu chwaraewyr cyfryngau cludadwy.[4]

Adroddwyd bod y pandemig wedi cyfrannu at drawsnewid dosbarthiad ffilmiau o blaid PVOD dros dai ffilm traddodiadol, gan fod stiwdios yn gallu gwireddu 80% o refeniw trwy PVOD yn erbyn 50% o dderbyniadau swyddfa docynnau theatr draddodiadol. Mae perchnogion theatr o AMC a Cinemark i IMAX a National CineMedia i gyd wedi profi colled ariannol difrifol oherwydd y cau i lawr. [5]

Teledu catch-up golygu

Mae llawer o orsafoedd teledu fel S4C yn cynnig "teledu dal i fyny" fel ffordd i wylwyr wylio rhaglenni trwy eu gwasanaethau fideo ar-alw ar ôl i'r darllediad teledu gwreiddiol ddod i ben.[6][7] Enw teledu catch-up y BBC, ac felly S4C yw iPlayer.

Darllen pellach golygu

  1. "Advertising Terminology: A Primer for the Uninitiated or Confused". Videa (yn Saesneg). 16 May 2016. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 25 December 2018. Cyrchwyd 24 December 2018.
  2. Martínez-del-Amor, Miguel Á.; Bruns, Volker; Sparenberg, Heiko (2017). Tescher, Andrew G.. ed. "Parallel efficient rate control methods for JPEG 2000". Applications of Digital Image Processing XL 10396: Paper 103960R, 16. Bibcode 2017SPIE10396E..0RM. doi:10.1117/12.2273005. ISBN 9781510612495. http://publica.fraunhofer.de/documents/N-479926.html.
  3. "Digital Cinema Initiatives (DCI) - Digital Cinema System Specification, Version 1.2". DCIMovies.com. Cyrchwyd 4 September 2019.
  4. Webster, Andrew (4 June 2012). "Airline swaps in-flight entertainment system for iPads to lose weight and save fuel". The Verge. Cyrchwyd 23 August 2021.
  5. Williams, Joseph (23 June 2020). "Premium VOD here to stay as more studios embrace streaming, analysts say". www.spglobal.com (yn Saesneg). Standard & Poors.
  6. "What is catch up TV, and where can you watch it? - Saga".
  7. "Catch-up TV". Media Access Australia.